сюсю́каць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).
1. Размаўляючы, замяняць шыпячыя гукі свісцячымі.
2. перан. Падроблівацца пад дзіцячы склад думак, мову і пад.
Нельга с. з дзецьмі.
3. перан. Празмерна апякаць.
С. з навабранцамі.
|| наз. сюсю́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пратэзава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.
Спец. Забяспечыць (забяспечваць) пратэзам; замяніць (замяняць) пратэзам страчаныя часткі цела.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дублі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.
1. Рабіць у другі раз; паўтараць. Дубліраваць паведамленне. // Паралельна з кім‑, чым‑н. выконваць аднолькавую работу, функцыі. Дубліраваць работу іншай установы.
2. Замяняць асноўнага выканаўцу якой‑н. ролі ў спектаклі, кіно. Дубліраваць вядучага артыста.
3. Замяняць моўную частку гукавога фільма перакладам на іншую мову. Дубліраваць кінафільм.
[Ад фр. doubler.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
латынізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.
1. Увесці (уводзіць) лацінскую мову і лацінскую культуру.
2. Замяніць (замяняць) які‑н. алфавіт лацінскім.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
возмеща́ть несов. (покрывать) пакрыва́ць; (оплачивать) апла́чваць; (возвращать) вярта́ць, варо́чаць; (компенсировать) кампенсава́ць; (заменять) замяня́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сюсю́каць ’размаўляючы, замяняць шыпячыя гукі свісцячымі’; ’размаўляць па-дзіцячаму’ (ТСБМ, Ласт.), ’гаварыць шэптам; змаўляцца’ (Яўс.), сюсю́кацца ’гусці (пра пчол)’ (лід., Сл. ПЗБ). Укр. сюсю́кати ’тс’, ’гаварыць з прысвістам, падобна дзіцяці’, рус. сюсю́кать ’тс’. Гукапераймальнае (Фасмер, 3, 823).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
замяня́цца 1, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.
1. Незак. да замяніцца.
2. Зал. да замяняць 1.
замяня́цца 2, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак., чым.
Разм. Тое, што і замяніцца (у 2 знач.); абмяняцца, памяняцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непаго́длівы, ‑ая, ‑ае.
Які вызначаецца дажджлівым, слотным надвор’ем. Пасля непагодлівых дзён з дажджамі і сцюдзёнымі вятрамі нарэшце ўсталявалася ціхае яснае надвор’е. Шчарбатаў. Дні, калі Рыгорку давялося замяняць бацьку, былі непагодлівыя — дажджлівыя і ветраныя. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заме́на, ‑ы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. замяняць, заменьваць — замяніць. Замена старых дэталей новымі.
2. Той, хто (або тое, што) замяняе каго‑, што‑н. Знайсці сабе замену. □ — Стамілася. Гады, дачушка, не тыя ўжо. Замена мне патрэбна. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хаду́льны, ‑ая, ‑ае.
Залішне напышлівы, ненатуральны, пазбаўлены арыгінальнасці. Пафас пісьменніка [І. Навуменкі] не здаецца штучным, хадульным, бо ён сагрэт шчырай і разумнай аўтарскай усмешкай. Гіст. бел. сав. літ. Атрымалася не байка, а ілюстрацыя, у якой дзейнічае ўмоўная, хадульная істота, прымушаная замяняць паклёпніка. Казека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)