міні́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Залажыць (закладваць) міну (міны). Вораг, адступаючы, узрываў масты, мініраваў пераправы. Мележ.
[Ням. minieren, ад фр. mine.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закампастава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
Залажыць для атрымання кампосту; ператварыць у кампост. — Мы закампаставалі ўжо больш чым тры тысячы вазоў гною. Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зало́жаны
1. зало́женный;
2. порт. за́бранный;
1, 2 см. залажы́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фартэ́цыя, ‑і, ж.
Уст. Невялікае ўмацаванне, крэпасць. // перан. Разм. Пачатак, аснова чаго‑н. [Старшыня:] — Вось мы і надумаліся залажыць тут [у пасёлку] ядро, фартэцыю нашага калгаса, яго штаб. Колас.
[Польск. forteca ад іт. fortezza.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́льштук м. га́лстук;
◊ залажы́ць (залі́ць) за г. — прост. заложи́ть (зали́ть) за га́лстук
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закла́дзены
1. в разн. знач. зало́женный; заде́ланный; см. закла́сці;
2. за́бранный; см. залажы́ць 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
За́кензлы ’цуглі’ (малар., Нар. словатв.). Параўн. польск. zakiełznąć ’залажыць каню цуглі, закілзаць’. Відаць, метатэза келзн > кензл. Запазычана з зах.-балт. (гельзаць, келзы ’цуглі’, гл. Лаўчутэ, Сл. балт., 102–103), не выключана ў даным выпадку польск. пасрэдніцтва.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзіра́, -ы́, мн. дзіры́ і (з ліч. 2, 3, 4) дзіры́, дзір, ж.
1. Вялікая дзірка ў вопратцы або адтуліна ў чым-н.
Залатаць дзіры на локцях.
Залажыць дзіры цэглай.
2. Далёкае ад культурных цэнтраў месца (разм.).
Жыве ён у такой дзіры, што свет не бачыў.
○
Чорная дзіра (спец.) — вобласць у касмічнай прасторы з надзвычай магутным гравітацыйным прыцягненнем.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ляг у выразе лязом зацяць ’залажыць горла’ (Ян.), укр. ляг, ляги́, ля́гома, ля́гови ’час класціся спаць’, рус. ляг ’ляжачы стан’, польск. ląg ’вылупліванне птушанят’, чэш. leh ’ляжанне’, славац. ľah ’тс’, славен. lẹ̑g ’вылупліванне птушак’, ’адзін заход вылуплівання’. Прасл. lęgъ, якое з lęgnǫti < lęgti < legtʼi > ле́гчы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ламба́рд, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Крэдытная ўстанова для выдачы грашовай пазыкі за пэўны працэнт пад заклад рэчаў ці рухомай маёмасці. Залажыць рэчы ў ламбард.
2. Уст. Крэдытная ўстанова ў дарэвалюцыйнай Расіі, якая выдавала грашовую пазыку за пэўны працэнт пад заклад рухомай і нерухомай маёмасці і прымала на хаванне грошы з выплатай устаноўленых працэнтаў.
[Ад геагр. назвы вобласці ў Італіі — Ламбардыі, адкуль у сярэднія вякі выходзіла многа ліхвяроў і банкіраў.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)