загоня́тьII сов. (крайне утомить) заганя́ць, мног. пазаганя́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зага́ніць
‘зняславіць, зганьбаваць каго-небудзь, што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зага́ню |
зага́нім |
| 2-я ас. |
зага́ніш |
зага́ніце |
| 3-я ас. |
зага́ніць |
зага́няць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
зага́ніў |
зага́нілі |
| ж. |
зага́ніла |
| н. |
зага́ніла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
зага́нь |
зага́ньце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
зага́ніўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
угоня́тьII сов. (гоняя, погоняя, утомить), прост. змары́ць, загна́ць, заганя́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
заганя́цца несов., страд. загоня́ться; вгоня́ться, вбива́ться, вкола́чиваться; угоня́ться; см. заганя́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Лато́жыць ’заганяць рыбу ў буч’ (Сл. паўн.-зах.), польск. сув. latożyć ’біць каго-небудзь’, nalatożyć, wylatożyć ’набіць’ ітэратыўнае экспрэсіўнае ўтварэнне ад latać ’біць’ (Слаўскі, 5, 41).⇉__
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зму́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
Мучэннямі давесці да поўнай знямогі. Змучыць допытамі і катаваннямі. // Крайне стаміць, знясіліць, прымусіўшы цяжка працаваць, зносіць нягоды і пад. Яўген быццам і не заўважаў ляснога хараства, працаваў з нейкім бяздумным шалам, нібыта хацеў змучыць сябе, знясіліць, заганяць цяжкай работаю. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́паўзці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; зак.
Выйсці, выбрацца паўзком. Вуж выпаўз на дарогу. // перан. Разм. Павольна выйсці, выехаць, паказацца адкуль‑н. Сонца зноў выпаўзла з-за хмары і пачало заганяць усіх у цянёк пад старыя ліпы. Чарот. З-за гары, бліснуўшы шкелкамі на сонца, з ровам выпаўз аўтобус. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заганя́ны
1. прич. за́гнанный;
2. прич., перен. за́гнанный, задёрганный; зату́рканный;
1, 2 см. заганя́ць I;
3. прил., перен. заби́тый, запу́ганный, за́гнанный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
угоня́тьI несов.
1. гнаць; (выгонять) выганя́ць; (отгонять) адганя́ць; (загонять) заганя́ць;
угоня́ть скот в по́ле гнаць (выганя́ць) жывёлу ў по́ле;
2. (похищать) разг. кра́сці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Скабі́ць ‘скрэбці (бульбу)’ (Мат. Гом.), магчыма, сюды ж (калі гэта не другаснае ўтварэнне) ска́біць ‘заганяць стрэмку’ (Нас., Байк. і Некр.), параўн. каш. skobʼic ‘здзіраць кару з дрэва’. Відаць, узыходзіць да прасл. *skobiti ‘скрэбці вострай прыладай’, роднаснага літ. skõbti ‘дзяўбсці, рваць, шчыпаць’, лац. scabere ‘драпаць’, ст.-в.-ням. scaban ‘тс’, ням. schaben ‘скрэбці, церці’, адносна якога выказваецца меркаванне пра яго страту ў славянскіх мовах яшчэ ў праславянскі перыяд (Варбат, Этимология–1971, 3). Гл. таксама SEK, 4, 281.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)