табу́, нескл., н.
1. У першабытных народаў: рэлігійная забарона на якое-н. слова, дзеянне, прадмет.
2. перан. Наогул пра што-н. забароненае.
Т. на алкаголь.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
недапушчэ́нне, ‑я, н.
Забарона, адмова ў доступе куды‑н. Недапушчэнне да ўдзелу ў справе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эмба́рга, нескл., н. (спец.).
Дзяржаўная забарона ўвозу ці вывазу замежных тавараў, каштоўнасцей або затрыманне дзяржавай маёмасці (суднаў, узбраення), якая належыць замежнай дзяржаве, у сувязі з палітычнымі ўскладненнямі.
Эканамічнае э.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
а́рышт, -у, М -шце, м.
1. Узяцце пад варту, пазбаўленне волі.
Пазбегнуць арышту.
2. Забарона судовымі органамі распараджацца чым-н.
Накласці а. на маёмасць.
|| прым. а́рыштны, -ая, -ае.
Арыштнае памяшканне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
табу́, нескл., н.
1. У першабытных пародаў — рэлігійная забарона на якое‑н. слова, дзеянне, прадмет, за парушэнне якой вінаваты нібыта караецца звышнатуральнымі сіламі. // перан. Наогул пра што‑н. забароненае.
2. У лінгвістыцы — забарона на ўжыванне пэўных слоў, абумоўленая сацыяльна-палітычнымі, гістарычнымі, культурнымі, этычнымі або эмацыянальнымі фактарамі.
[Палінезійскае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэмілітарыза́цыя, ‑і, ж.
Поўнае або частковае раззбраенне якой‑н. дзяржавы, забарона мець ёй ваенную прамысловасць, рэгулярную армію і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
забаро́нены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад забараніць.
2. у знач. прым. На які накладзена забарона; недазволены. Забароненыя кнігі. Забароненая зона.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
секве́стр, ‑у, м.
Спец.
1. Забарона ці абмежаваны, якое накладваецца дзяржавай на карыстанне якой‑н. маёмасцю.
2. Участак амярцвелай тканкі, які аддзяліўся ад здаровай.
[Лац. sequestrum.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтэрды́кт, ‑у, М ‑кце, м.
Забарона адпраўляць набажэнства, якая накладалася рымскім панам на гарады, вобласці, краіны і некаторых асоб у якасці пакарання за невыкананне рашэнняў царквы.
[Лац. interdictum — забарона.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Та́бу ’быццам бы, як бы’: ад зямлі та́бу адсы́рвае (мазыр., ГЧ). Кандэнсацыя выразу так бы ’як бы’ ці *то бы (гл. то, бы) з дыялектным пераходам ы → у ў фіналі.
Табу́ ’забарона’, ’забарона на пэўнае слова, дзеянне, прадмет’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Праз рус. табу́ ’тс’ з англ. taboo, tabu ’табу, забарона’, што, у сваю чаргу, запазычана з палінэзійскіх моў, дзе tapu ’свяшчэнны, недатыкальны’ літаральна азначае ’асаблівым чынам адзначаны’ і складаецца з дзвюх частак ta ’адзначыць’ і pu ’надта, надзвычай’ (ЕСУМ, 5, 500).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)