Скашавы (скашавый) ‘жартаўлівы’ (Шымк. Собр.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шаловли́вый
1. (любящий шалить) дураслі́вы, сваво́льны, гарэ́злівы;
2. (игривый) жартаўлі́вы, гуллі́вы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прашту́клівы ’жартаўлівы, здольны на выдумкі’ (Ян.). Да штука, штукар (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Камо́тны ’пацешны, жартаўлівы’ (гродз. Сл. паўн.-зах.). Няясна, да камедны (?) < камедыя (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прычму́ра ’жартаўнік’, прычмуроны ’жартаўлівы’ (ушац., міёр., ЛА, 3). Да чмур, чмурыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трэфны, ст.-бел. трефный ‘адборны, рэдкі’, ‘трапны, смешны, жартаўлівы’ (ГСБМ). З польск. trefny, trafny ‘адборны; жартаўлівы; дасціпны’ ад trafiać ‘трапляць у цэль; дасягаць мэты’, што да с.-в.-ням. trëffen ‘тс’ (Вінцэнц). Меркаванне пра крыніцу ў венг. tréfás ‘дасціпны’ (Булыка, Лекс. запазыч., 196) не мае падстаў, хутчэй праз чэш. trefny ‘меткі, адпаведны, падыходзячы’ ў часы ўзмацнення чэшскага ўплыву на польскую мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шуте́йный прост.
1. (весёлый, смешной) бла́зенскі, камедыя́нцкі;
2. (шутливый) жарто́ўны, жартаўлі́вы;
◊
э́то не шуте́йное де́ло гэ́та не жа́ртачкі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вярэ́кша — жартаўлівы зварот да дзіцяці (Працы, 6), рус. смал. верекса ’міфалагічная істота, якая выклікае ў дзіцяці хваробу, ад чаго дзіця плача, капрызіць’. Звязана з літ. ver̃kti, verkšlénti ’плакаць’, verksnỹs, verkšnà ’плакса’. Аб бел. суф. ‑ш‑а гл. Сцяцко, Афікс. наз., 75–76.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Апо́сталы жарт. ’пра абутак, звычайна завялікі, не зусім прыдатны для носкі’ (Сцяц.), апасталы ’плецены абутак са скуры’ (Інстр. III), апа́стал ’акураны лапаць’ (Касп.). З пасталы (гл.) з пратэтычным а‑. Зэльвенская форма з націскам на другім складзе пад уздзеяннем апостал (гл.), на што можа ўказваць і жартаўлівы характар пераасэнсавання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гуллі́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Вясёлы, жартаўлівы. Гуллівы настрой. □ Голас у .. [Аксаны] чысты, лёгкі, і песня гэткая ж лёгкая і гуллівая, як бліскучыя чорныя яе вочы. Галавач.
2. Ахвочы пагуляць; гарэзлівы, шустры. Гуллівае дзіця. Гуллівая вавёрка. □ Мігатліва бліскацелі трапяткія крылачкі гуллівых стракоз. Пестрак. // перан. Рухавы, зменлівы. [Жыта] то калышацца вясёлымі гуллівымі хвалямі, то нікне шэрымі каласамі ў нейкай задуме. Дуброўскі. Зіму змыюць паводкі гуллівыя. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)