туні́скі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да Туніса, тунісцаў, які належыць, уласцівы ім. Туніская культура. Туніскі дыялект.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дары́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да Дарыды (вобласці Старажытнай Грэцыі). Дарычны дыялект. // Звязаны з архітэктурным стылем, які склаўся ў Дарыдзе. Дарычныя калоны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дары́чны ист., архит. дори́ческий;
д. дыяле́кт — дори́ческий диале́кт;
~ная кало́на — дори́ческая коло́нна
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Гаво́рка ’размова’ (БРС, Гарэц., Мядзв., Касп., Бяльк.), ’гутарка, размова’ (Яруш., БРС, Нас.), ’гаворка, дыялект’ (БРС, Яруш., Гарэц., Нас., Касп., Шат.), ’пагалоскі, размовы’ (БРС, Бяльк.), ’манера гаварыць, акцэнт мовы’ (Гарэц., Мядзв., Бяльк.). Рус. дыял. (смал., пск.) ’гутарка, размова; погалас, чуткі; манера гаварыць, вымаўленне; гаворка, дыялект; настаўленне, славеснае павучанне’, укр. гові́рка ’вымаўленне, манера гаварыць; дыялект, гутарка, гаварэнне; погалас, плётка’. Усх.-слав. утварэнне ад *govoriti па прасл. мадэлі «дзеяслоўная аснова + суф. *‑ka», якая мела значэнне галоўным чынам nomen actionis (*govorъka). Параўн. балг. падобныя фармацыі (з прэфіксамі) погово́рка, угово́рка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наре́чиеI ср.
1. дыяле́кт, -та м., гаво́рка, -кі ж.;
2. (язык) уст. мо́ва, -вы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ся — выгук, каб спыніць гутарку: Sia! dzieci (Варл.), ’ша!’: Ціха, ся! (ашм., Стан.). Запазычана з т. зв. літвацкага дыялект мовы ідыш, дзе замест š вымаўляецца s, параўн. Астравух, Ідыш-бел. сл., 27. Гл. ша.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Кабе́лец, кобелец ’дыван’ (Нас.). Наяўнасць фанетычнай адзнакі (‑б‑ на месцы ‑в‑, параўн. рус. ковер) і супадзенне з польск. kobielec ’тс’ сведчаць пра запазычанне. Паводле лінгвагеаграфічнага крытэрыю, найбольш верагоднай крыніцай запазычання мог быць польскі перыферыйны дыялект. Параўн. каберац (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
иони́ческий
1. ист. іані́чны, іані́йскі;
иони́ческий диале́кт лингв. іані́чны (іані́йскі) дыяле́кт;
2. архит. іані́чны;
иони́ческий о́рдер (стиль) іані́чны о́рдэр (стыль).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
іані́чны
1. ист. иони́ческий, иони́йский;
~ная філасо́фія — иони́ческая (иони́йская) филосо́фия;
і. дыяле́кт — лингв. иони́ческий (иони́йский) диале́кт;
2. архит. иони́ческий;
і. о́рдар (стыль) — иони́ческий о́рдер (стиль)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Быкі́ ’буякі, Vaccinium uliginosum’ (карэліц., Арашонкава і інш., Весці АН БССР, 1972, 1, 82: дыял. форма быке́). Як думае Арашонкава і інш., там жа, гэта вытворнае ад буякі́ ’тс’. Няпэўна, ёсць і іншыя назвы з падобнай семантыкай. Параўн. бугаі́ ’буякі’, буякі́ (там і матывацыя). Не выключаецца, што і быкі ’буякі’, як і бугаі ’тс’, толькі «пераклад» слова буякі, якое пры пашырэнні з дыялекту ў дыялект «асэнсавалася» як вытворнае ад буяк ’бык’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)