нядо́бры
1. (злой) недо́брый;
~рая ўсме́шка — недо́брая улы́бка;
2. нехоро́ший, плохо́й, дурно́й;
н. пах — нехоро́ший (дурно́й) за́пах;
3. нехоро́ший, некраси́вый, предосуди́тельный;
н. ўчы́нак — нехоро́ший (некраси́вый, предосуди́тельный) посту́пок;
4. (неудачный) неблагоприя́тный, неблагополу́чный;
н. паваро́т спра́вы — неблагоприя́тный оборо́т де́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дурны́ ’дурны і да т. п.’ Рус. дурно́й, укр. дурни́й, чэш. durný, серб.-харв. ду̑ран ’запальчывы, злы’ і г. д. (агляд форм у Трубачова, Эт. сл., 5, 163). Утварэнне (прасл. *durьnъ) ад прасл. *durъ ’дзікі; наравістасць; шаленства; дурасць’, *durь ’дурасць; шаленства; галавакружэнне і г. д.’ (гл. Трубачоў, там жа, 162–163), якія звязаны, магчыма, са слав. *duxъ, *duti (Трубачоў, там жа, 162; іншыя версіі вельмі няпэўныя). Параўн. ду́рань, дуры́ць, дурэ́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дурма́н ’дурман’ (БРС), ’расліна дурнап’ян’ (Бяльк.). Рус. дурма́н, укр. дурма́н ’тс’. Паводле Фасмера (1, 555), звязана з дур‑ (што ў словах рус. дурно́й, одуря́ть). Таксама Махэк₂ (135) мяркуе, што запазычанае з рус. мовы чэш. durman звязана з durný, таму што расліна вельмі ядавітая. Іншая версія (падрабязна аб гэтым Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 212–213, з аглядам літ-ры) выводзіць слова з цюрк. моў, а сувязь са слав. dur‑, durьnъ і г. д. лічыць народнай этымалогіяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
злыга́цца сов.
1. связа́ться; (о плотах — ещё) сча́литься;
мо́цна з. — кре́пко связа́ться;
2. перен., разг. спу́таться; связа́ться;
з. з дрэ́ннай кампа́ніяй — спу́таться (связа́ться) с дурно́й компа́нией
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пага́ны
1. (загрязнённый) пога́ный;
2. (о грибе) пога́ный, несъедо́бный;
3. (вызывающий отвращение) отврати́тельный, скве́рный, пога́ный;
4. (о собаке) злой;
5. уст. нечести́вый;
◊ ~ныя во́чы — дурно́й глаз
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
карыста́цца несов., в разн. знач. по́льзоваться;
к. электры́чнасцю — по́льзоваться электри́чеством;
к. права́мі — по́льзоваться права́ми;
к. вы́падкам — по́льзоваться слу́чаем;
к. до́брай (дрэ́ннай) сла́вай — по́льзоваться хоро́шей (дурно́й) сла́вой;
к. жыццём — по́льзоваться жи́знью
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наме́р, -ру м. наме́рение ср.; (преимущественно дурной, предосудительный) у́мысел;
до́брыя ~ры — до́брые наме́рения;
цвёрды н. — твёрдое наме́рение;
◊ без ~ру — без у́мысла; неумы́шленно;
з ~рам — с наме́рением; с у́мыслом; умы́шленно;
мець н. — намерева́ться, замышля́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неспако́й, -ко́ю м.
1. трево́га ж., беспоко́йство ср.;
яго́ ахапі́ў н. — его́ охвати́ла трево́га (охвати́ло беспоко́йство);
2. (недовольство) броже́ние ср., волне́ние ср.;
◊ за дурно́й галаво́й нага́м н. — посл. дурна́я голова́ нога́м поко́я не даёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
худо́йII разг.
1. (плохой, дурной) благі́, ке́пскі, дрэ́нны;
2. в др. знач. (дряхлый, ветхий) ляда́чы, ляда́шчы; (дырявый) дзіра́вы; (испорченный) сапсава́ны;
◊
худо́й мир лу́чше до́брой ссо́ры посл. ле́пей сем разо́ў змары́цца, як адзі́н раз пасвары́цца; ле́пей драўля́ная зго́да, чы́мся залата́я сва́рка; святы́ спако́ю, ле́пей з табо́ю.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
благі́
1. плохо́й; нехоро́ший; дурно́й; худо́й; скве́рный;
~го́е надво́р’е — плоха́я (скве́рная) пого́да;
~га́я зямля́ — плоха́я земля́;
б. хара́ктар — плохо́й (скве́рный) хара́ктер;
б. ўплыў — дурно́е влия́ние;
б. ўчы́нак — плохо́й (нехоро́ший) посту́пок;
~га́я ве́стка — плоха́я (нехоро́шая) весть;
б. настро́й — плохо́е (скве́рное) настрое́ние;
б. чалаве́к — плохо́й (нехоро́ший) челове́к;
~го́е сло́ва — плохо́е (худо́е, скве́рное) сло́во;
2. нездоро́вый, боле́зненный;
б. вы́гляд — нездоро́вый (боле́зненный) вид;
б. клі́мат — нездоро́вый кли́мат;
◊ ~го́е во́ка — дурно́й глаз;
на б. кане́ц — на худо́й коне́ц;
~гу́ю траву́ з по́ля вон — посл. худу́ю траву́ с по́ля вон;
не ка́жучы ~го́га сло́ва — погов. а) не говоря́ дурно́го сло́ва; б) не тем будь помя́нут;
лепш б. мір, як до́брая сва́рка — посл. худо́й мир лу́чше до́брой ссо́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)