утро́ены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад утроіць.

2. у знач. прым. У тры разы большы; трайны. Утроеная доза.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мікраскапі́чны

1. в разн. знач. микроскопи́ческий;

м. ана́ліз — микроскопи́ческий ана́лиз;

~ныя аргані́змы — микроскопи́ческие органи́змы;

2. перен. микроскопи́ческий, микроскопи́чный;

~ная до́за — микроскопи́ческая (микроскопи́чная) до́за

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лята́льны I мед. лета́льный;

л. кане́ц — лета́льный исхо́д;

~ная до́за — лета́льная до́за

лята́льны II лета́тельный;

л. апара́т — лета́тельный аппара́т;

~ная — перапо́нка зоол. лета́тельная перепо́нка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

радыя́цыя, -і, ж.

1. Выпрамяненне электрамагнітных хваль.

Р. зямлі.

2. Радыеактыўнае выпрамяненне, небяспечнае ў вялікіх дозах для ўсяго жывога.

Сонечная р.

Доза радыяцыі.

3. Праменепадобнае распаўсюджанне чаго-н. ад якога-н. цэнтра.

Р. болю.

|| прым. радыяцы́йны, -ая, -ае.

Радыяцыйная засцярога.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

смяро́тны, -ая, -ае.

1. Які жыве не вечна, якога чакае смерць.

Усе людзі смяротныя.

2. Які выклікае смерць.

Смяротная доза яду.

3. Тое, што і смертны (у 3 знач.).

С. прысуд.

Смяротная кара.

4. перан. Крайні ў сваім праяўленні, вельмі моцны.

Смяротная нуда.

|| наз. смяро́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мікраскапі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Зроблены, даследаваны пры дапамозе мікраскопа.

2. Вельмі малы, які можна ўбачыць толькі пад мікраскопам. Мікраскапічныя арганізмы. Мікраскапічныя водарасці.

3. перан. Вельмі маленькі, нязначны па велічыні, памерах. Мікраскапічная дэталь. Мікраскапічная доза.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ко́нскі ко́нский; лошади́ный;

к. во́лас — ко́нский во́лос;

~кае ржа́нне — лошади́ное ржа́ние;

○ ~кая сі́ла — (единица измерения мощности) лошади́ная си́ла;

~кая цыбу́ля — бот. си́тник разве́систый;

к. шча́вель — ко́нский щаве́ль;

к. кашта́н — ко́нский кашта́н;

◊ ~кая до́за — лошади́ная до́за

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

радыя́цыя, ‑і, ж.

Выпрамяненне электрамагнітных хваль. Радыяцыя зямлі. □ У ясны дзень галоўная роля належыць прамой сонечнай радыяцыі, а пры больш або менш суцэльнай воблачнасці — рассеянай. Прырода Беларусі. // Электрамагнітныя хвалі, выпрамененыя якой-небудзь крыніцай. Вымярэнне радыяцыі. Доза радыяцыі. □ Упершыню нябачны агонь радыяцыі апёк рукі адважнай даследчыцы атама Марыі Складоўскай-Кюры. «Маладосць».

[Лац. radiatio — выпрамяненне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

По́рцыя ’пэўная колькасць чаго-небудзь’ (ТСБМ), ’луста хлеба’ (Нас.), ’чарка’ (Дразд.; Нас.; пін., Сл. ПЗБ), ’частка’ (Ласт.), по́рца ’тс’ (Федар.; Шат.), ’шклянка; невялікая шклянка на гарэлку’ (бяроз., Сл. ПЗБ; палес., З нар. сл.). Параўн. рус. порция ’пэўная колькасць, доза’, ’чарка гарэлкі’. Лацінізм, ад лац. portio ’частка’, у Ластоўскага (Ласт., 513) адзначаецца як запазычанне з франц. Імаверна, звязана з аптэкарскай тэрміналогіяй, адсюль магло засвоіцца непасрэдна з лаціны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

убыва́ющий

1. прич. які́ (што) ме́ншае, які́ (што) памянша́ецца, які́ (што) змянша́ецца; які́ (што) убыва́е, які́ (што) спада́е; які́ (што) выбыва́е; які́ (што) адбыва́е; які́ (што) гі́не; см. убыва́ть;

2. прил. ме́ншаючы, спада́ючы; убыва́ючы;

убыва́ющая до́за мед. ме́ншаючая до́за;

убыва́ющая прогре́ссия мат. убыва́ючая прагрэ́сія;

убыва́ющая луна́ убыва́ючы ме́сяц.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)