нядобразычлі́вы, -ая, -ае.
Які не зычыць дабра каму-н.; выражае непрыязнасць да каго-, чаго-н.
Нядобразычлівыя адносіны.
|| наз. нядобразычлі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
флюі́ды, -аў, адз. флюі́д, -у, м. (кніжн.).
Знешне неадчувальныя плыні, псіхічныя токі, якія зыходзяць ад каго-, чаго-н.
Ад гэтага чалавека ідуць ф. дабра.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
донкіхо́т, -а, М -хо́це, мн. -ы, -аў, м.
Фантазёр, які самаадцана змагаецца за адцягненыя ідэалы дабра.
Ці мала яшчэ сустракаецца донкіхотаў.
|| прым. донкіхо́цкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
добразычлі́вы, -ая, -ае.
1. Які жадае людзям дабра, прыхільна адносіцца да іншых.
Д. чалавек.
2. Які выражае сваёй сутнасцю прыхільнасць, спагаду.
Добразычлівыя словы.
|| наз. добразычлі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дабро́, ‑а, н.
1. Усё добрае, станоўчае; проціл. зло, ліха. Уяўленні аб дабры і зле так мяняліся ад народа да народа, ад веку да веку, што часта прама супярэчылі адно аднаму. Энгельс. // Удача, поспех. Я табе раю, як прыяцель, які хоча табе дабра. Чорны. Ад ліха ціха і дабра не чуваць. Прыказка.
2. Добрыя справы, учынкі. Шмат дабра потым рабіў Рымша бедным людзям: і грашамі памагаў, і ад ліхіх паноў бараніў. Якімовіч.
3. Разм. Маёмасць, пажыткі. Поўны куфар дабра. □ Былі тут розныя будынкі: Гуменцы, гумны і адрынкі, Хлявы і стайні, і аборы, Дабра, набытку былі горы. Колас. // Іран. Пра што‑н. непрыгоднае, непатрэбнае. Такога дабра не трэба і дарма. З нар.
•••
Не давядзе (не давядуць) да дабра гл. давесці 1.
Не з дабра — не ад добрага жыцця.
Не к дабру — пра тое, што прадказвае нядобрае або можа прывесці да непрыемных вынікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зы́чыць несов. жела́ть;
з. дабра́ каму́-не́будзь — жела́ть добра́ кому́-л.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зычлі́вец, ‑ліўца, м.
Той, хто жадае каму‑н. дабра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
меладра́ма, -ы, мн. -ы, -ра́м, ж.
1. Драма з вострай інтрыгай, рэзкім проціпастаўленнем дабра і зла, перабольшанай эмацыянальнасцю.
2. перан. Падзея, паводзіны, афарбаваныя перабольшаным драматызмам (неадабр.).
|| прым. меладраматы́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Мазы́рка ’бочка для дабра, збожжа’ (браг., Мат. Гом.). Відавочна, ад назвы горада Мазыр. Гэта бочка павінна была чымсьці адрознівацца ад немазырскіх.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Баславі́ць ’зычыць дабра, шчасця’, баславе́ння, баслаўлёны (КЭС, лаг.). Скарачэнне (гаплалогія, алегра-форма) з благаславі́ць. Таксама скарачэннем з’яўляецца і форма бласлаўля́ць ’благаслаўляць’ (Гарэц.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)