шматво́пытны, ‑ая, ‑ае.
Які мае вялікі, багаты вопыт. Цяжка гутарыць з гэтым шматвопытным чалавекам. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
матэ́рыя, -і, ж.
1. Аб’ектыўная рэальнасць, якая існуе па-за чалавечай свядомасцю і незалежна ад яе.
Формы існавання матэрыі.
2. Рэчыва, з якога складаюцца фізічныя целы прыроды.
Будова матэрыі.
3. Тканіна, матэрыял (у 4 знач.; разм.).
4. перан. Прадмет размовы, тэма.
Гутарыць аб высокай матэрыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
талкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак. (разм.).
1. з кім-чым, пра каго-што, аб кім-чым і без дап. Гутарыць, весці гаворку.
Мужчыны талкавалі пра нарыхтоўку кармоў.
2. каму. Растлумачваць што-н.
Колькі не талкавалі яму — нічога не мог зразумець.
|| наз. талкава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сівабаро́ды, ‑ая, ‑ае.
З сівой барадой. Яшчэ дзецюком я любіў гутарыць з сівабародымі дзядамі. Ермаловіч. Вось і клуб. Кучка дзяўчат, акружаная салдатамі. Сівабародыя дзяды на лавачцы частуюць старшыну самасадам. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Раздзе́нькаваць, раздзя́нькываць ’гутарыць павольна’, ’разносіць чуткі’ (Юрч. СНЛ), што да дзенькаць, дзя́нькаць ’весці пустыя размовы’ (Юрч. СНЛ). Гукапераймальнае ўтварэнне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хлебаро́дны, ‑ая, ‑ае.
Які дае вялікі ўраджай хлеба; урадлівы. Хлебародны год. □ Сягоння мы гутарыць будзем З табою [Новым годам] да ранняй зары. Аб тым, што прынёс ты краіне, Пасёлкам яе, гарадам, Палям, хлебародным далінам, Рыбацкім густым невадам. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
толкова́ть несов.
1. (объяснять) тлума́чыць;
2. разг. (говорить) гавары́ць, каза́ць; (разговаривать) размаўля́ць; (беседовать) гу́тарыць, гамані́ць; (рассказывать) раска́зваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Стар ‘старое, былое’ (Нас.), ‘старасць’ (Нас., Стан.), ‘старое месцажыхарства’ (Касп.). Адпрыметнікавы назоўнік, гл. стары. Сюды ж, відаць, і дзеяслоў старава́ць ‘гутарыць, размаўляць’ (Нас., Скарбы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лададзе́ць ’тарахцець, шмат гаварыць (аб дзіцяці) ’*(Нар. лекс.). Відаць, уграфінізм. Параўн. вепск. лод^иа, лодаііа ’гаварыць, гутарыць, расказваць’, Aodaizoitta ’займаць размовай’. Не выключана магчымасць утварэння гэтай лексемы анаматапеічным шляхам. Параўн. лататы, лататоніць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пагу́тарыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.
Гутарыць некаторы час; правесці час у гутарцы. Зайшлі [Лабановіч і а. Кірыл] у пакоік настаўніка, пагутарылі пра сёе-тое, пакуль пазбіраліся дзеці. Колас. Яны, стары і малады, паселі на бярвенні, пагутарылі, як сябры. Мікуліч. // Правесці гутарку, ператварыць. [Дзімін:] — З Кашыным пагутарым на бюро, дарэчы, і пра папярэдняе напомнім. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)