пі́жма, ‑ы, ж.

Расліна сямейства складанакветных з моцным пахам, горкая на смак, якая выкарыстоўваецца ў медыцыне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́ркі, ‑ая, ‑ае.

1. З непрыемным едкім смакам (смакам палыну, гарчыцы); проціл. салодкі. Горкі перац. □ Горкая рэдзька, ды ядуць, кепска замужам, ды ідуць. З нар.

2. Поўны гора; цяжкі, гаротны. Горкая доля. Горкае жыццё. □ [Волька] пачала паціху галасіць над сваёй горкай жаночай доляй. Б. Стральцоў. // Выкліканы цяжкім горам. Горкія слёзы. □ Марыну бабка суцяшае, Каб горкі сум развеяць ёй. Колас. Усё часцей і часцей бацька садзіўся ля стала, паклаўшы пад бараду рукі, думаў горкую думу, цяжка ўздыхаў. С. Александровіч. // Які выклікае гора, непрыемнасці. Пачуць горкую вестку. Выслухаць горкую праўду.

3. Набыты ў выніку цяжкай працы, доўгіх выпрабаванняў. Горкі хлеб. □ [Усіх людзей] затрымаць не ўдалося, сёй-той, навучаны горкім вопытам, паспеў схавацца. Лынькоў.

4. Які жыве ў цяжкім горы; бяздольны. Горкая сірата. Горкі бядняк.

5. у знач. наз. го́ркая, ‑ай, ж. Гарэлка. На пачатак справы — чарка горкай, На прыправу — добрая гаворка. Панчанка.

•••

Горкая соль гл. соль.

Гора горкае гл. гора.

Горкае дзіця гл. дзіця.

Горкі п’яніца гл. п’яніца.

Збіць (зрэзаць) на горкі яблык гл. збіць.

Як горкая рэдзька гл. рэдзька.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расслаі́цца, ‑слоіцца; зак.

1. Раздзяліцца на слаі. Горкая парода расслаілася.

2. перан. Падзяліцца на сацыяльныя групы, класы. Пры капіталізме сялянства расслаілася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

да́ўка-го́ркі

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. да́ўка-го́ркі да́ўка-го́ркая да́ўка-го́ркае да́ўка-го́ркія
Р. да́ўка-го́ркага да́ўка-го́ркай
да́ўка-го́ркае
да́ўка-го́ркага да́ўка-го́ркіх
Д. да́ўка-го́ркаму да́ўка-го́ркай да́ўка-го́ркаму да́ўка-го́ркім
В. да́ўка-го́ркі (неадуш.)
да́ўка-го́ркага (адуш.)
да́ўка-го́ркую да́ўка-го́ркае да́ўка-го́ркія (неадуш.)
да́ўка-го́ркіх (адуш.)
Т. да́ўка-го́ркім да́ўка-го́ркай
да́ўка-го́ркаю
да́ўка-го́ркім да́ўка-го́ркімі
М. да́ўка-го́ркім да́ўка-го́ркай да́ўка-го́ркім да́ўка-го́ркіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

духмя́на-го́ркі

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. духмя́на-го́ркі духмя́на-го́ркая духмя́на-го́ркае духмя́на-го́ркія
Р. духмя́на-го́ркага духмя́на-го́ркай
духмя́на-го́ркае
духмя́на-го́ркага духмя́на-го́ркіх
Д. духмя́на-го́ркаму духмя́на-го́ркай духмя́на-го́ркаму духмя́на-го́ркім
В. духмя́на-го́ркі (неадуш.)
духмя́на-го́ркага (адуш.)
духмя́на-го́ркую духмя́на-го́ркае духмя́на-го́ркія (неадуш.)
духмя́на-го́ркіх (адуш.)
Т. духмя́на-го́ркім духмя́на-го́ркай
духмя́на-го́ркаю
духмя́на-го́ркім духмя́на-го́ркімі
М. духмя́на-го́ркім духмя́на-го́ркай духмя́на-го́ркім духмя́на-го́ркіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

палы́нна-го́ркі

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. палы́нна-го́ркі палы́нна-го́ркая палы́нна-го́ркае палы́нна-го́ркія
Р. палы́нна-го́ркага палы́нна-го́ркай
палы́нна-го́ркае
палы́нна-го́ркага палы́нна-го́ркіх
Д. палы́нна-го́ркаму палы́нна-го́ркай палы́нна-го́ркаму палы́нна-го́ркім
В. палы́нна-го́ркі (неадуш.)
палы́нна-го́ркага (адуш.)
палы́нна-го́ркую палы́нна-го́ркае палы́нна-го́ркія (неадуш.)
палы́нна-го́ркіх (адуш.)
Т. палы́нна-го́ркім палы́нна-го́ркай
палы́нна-го́ркаю
палы́нна-го́ркім палы́нна-го́ркімі
М. палы́нна-го́ркім палы́нна-го́ркай палы́нна-го́ркім палы́нна-го́ркіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пяку́ча-го́ркі

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пяку́ча-го́ркі пяку́ча-го́ркая пяку́ча-го́ркае пяку́ча-го́ркія
Р. пяку́ча-го́ркага пяку́ча-го́ркай
пяку́ча-го́ркае
пяку́ча-го́ркага пяку́ча-го́ркіх
Д. пяку́ча-го́ркаму пяку́ча-го́ркай пяку́ча-го́ркаму пяку́ча-го́ркім
В. пяку́ча-го́ркі (неадуш.)
пяку́ча-го́ркага (адуш.)
пяку́ча-го́ркую пяку́ча-го́ркае пяку́ча-го́ркія (неадуш.)
пяку́ча-го́ркіх (адуш.)
Т. пяку́ча-го́ркім пяку́ча-го́ркай
пяку́ча-го́ркаю
пяку́ча-го́ркім пяку́ча-го́ркімі
М. пяку́ча-го́ркім пяку́ча-го́ркай пяку́ча-го́ркім пяку́ча-го́ркіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сало́дка-го́ркі

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сало́дка-го́ркі сало́дка-го́ркая сало́дка-го́ркае сало́дка-го́ркія
Р. сало́дка-го́ркага сало́дка-го́ркай
сало́дка-го́ркае
сало́дка-го́ркага сало́дка-го́ркіх
Д. сало́дка-го́ркаму сало́дка-го́ркай сало́дка-го́ркаму сало́дка-го́ркім
В. сало́дка-го́ркі (неадуш.)
сало́дка-го́ркага (адуш.)
сало́дка-го́ркую сало́дка-го́ркае сало́дка-го́ркія (неадуш.)
сало́дка-го́ркіх (адуш.)
Т. сало́дка-го́ркім сало́дка-го́ркай
сало́дка-го́ркаю
сало́дка-го́ркім сало́дка-го́ркімі
М. сало́дка-го́ркім сало́дка-го́ркай сало́дка-го́ркім сало́дка-го́ркіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сцяжэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Абл. Ацяжэць. Доля ты нашая — сумнае жніва, думка пра сноп, што сцяжэе ў руках... Капае званка на сэрца, на нізу горкая песня — сляза жаўрука... Таўлай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ре́дька рэ́дзька, -кі ж.;

надое́сть ху́же го́рькой ре́дьки погов. апры́краць як го́ркая цыбу́ліна; хоць ма́халам гані́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)