фра́нка-герма́нскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
фра́нка-герма́нскі |
фра́нка-герма́нская |
фра́нка-герма́нскае |
фра́нка-герма́нскія |
| Р. |
фра́нка-герма́нскага |
фра́нка-герма́нскай
фра́нка-герма́нскае |
фра́нка-герма́нскага |
фра́нка-герма́нскіх |
| Д. |
фра́нка-герма́нскаму |
фра́нка-герма́нскай |
фра́нка-герма́нскаму |
фра́нка-герма́нскім |
| В. |
фра́нка-герма́нскі (неадуш.)
фра́нка-герма́нскага (адуш.) |
фра́нка-герма́нскую |
фра́нка-герма́нскае |
фра́нка-герма́нскія (неадуш.)
фра́нка-герма́нскіх (адуш.) |
| Т. |
фра́нка-герма́нскім |
фра́нка-герма́нскай
фра́нка-герма́нскаю |
фра́нка-герма́нскім |
фра́нка-герма́нскімі |
| М. |
фра́нка-герма́нскім |
фра́нка-герма́нскай |
фра́нка-герма́нскім |
фра́нка-герма́нскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сільф, ‑а, м.
У кельцкай і германскай міфалогіі — лёгкая рухавая істота, увасабленне стыхіі паветра.
[Фр. sylphe ад грэч. silphē — моль, матылёк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́йзер, ‑а, м.
Імператар у «Свяшчэннай Рымскай імперыі» і Германскай імперыі. // Асоба, якая мае гэты тытул.
[Ням. Kaiser ад лац. caesar — цар, цэзар.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пруса́цтва, ‑а, н.
Рэакцыйны, мілітарысцкі, паліцэйска-бюракратычны рэжым, які панаваў у былой Прускай дзяржаве і Германскай імперыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саксо́нцы, ‑аў; адз. саксонец, ‑нца, м.; саксонка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. саксонкі, ‑нак; ж.
Насельніцтва акругоў Германскай Дэмакратычнай Рэспублікі, якія размешчаны на тэрыторыі былога каралеўства Саксонія.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эсэ́савец, ‑саўца, м.
Ваеннаслужачы нямецкіх фашысцкіх ахоўных атрадаў ці спецыяльных часцей фашысцкай германскай арміі. У Еўнічы сярод дня ўварвалася адступаючая рота эсэсаўцаў — ніхто неяк не чакаў гэтага: старыя, жанчыны і дзеці былі дома. Хадкевіч.
[Ад нямецкага скарачэння SS (Schutznstaffel) — ахоўны атрад).]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыку́льгваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Трохі, злёгку кульгаць; накульгваць. [Цімох] выйшаў з двара проста на поле і сцежкаю, прыкульгваючы, пашыбаваў у Крыніцы. Колас. Архіп — інвалід яшчэ першай .. германскай вайны — крыху прыкульгваў на адну, карацейшую нагу. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Абаро́г, абараг ’чатырохсхільная стрэшка для сена’ (Клім.), ст.-бел. оборогъ ’стог, сцірта’ (Гарб.), оборогъ ’сцірта’ (Нас. гіст.), обарогъ, оброгъ з 1557 (Булыка Запазыч.); укр. оборіг ’тс’, польск. bróg стрэшка на чатырох жэрдках для захоўвання сена, збожжа’, ст.-чэш. brah ’тс’. Згодна з найбольш пашыранай версіяй да берагчы (гл.). Параўн. Брукнер, 41; Слаўскі, 1, 44; Фасмер, 3, 106. Аднак лінгвагеаграфія сведчыць хутчэй аб запазычанні з германскай (с.-н.-ням. barg ’хлеў на слупах’). Гл. Буга, 3, 758. Менш верагодна генетычная агульнасць з германскім словам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ра́давацца ’адчуваць радасць’, ра́даваць ’прыносіць, выклікаць радасць’ (ТСБМ), рус. ра́доваться, радовать, укр. ра́дуватися, ра́дувати, польск. radować się, чэш. radovati se, славац. radováť sa, в.-луж. radować so, славен. radovati se, серб.-харв. ра̏довати се, балг. радвам се, ст.-слав. радовати сѧ. Прасл. *radovati sę (< *radъ). Слова не мае роднасных сувязей у іншых і.-е. мовах, акрамя некаторых моў германскай групы. Тут мяркуецца і.-е. корань *red‑ (: *rod‑) ’радасны, вясёлы’, ’падбадзёрваць’; славянскія словы з прасл. коранем *rad‑ супастаўляюцца з англ.- сакс. rōt ’радасны’, ’вясёлы’, ст.-ісл. rǿtask ’станавіцца вясёлым, ясным’ (Покарны I, 853; Фасмер, 3, 429 з літ-рай).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падвалі́на, ‑ы, ж.
1. Брус, на які насцілаецца падлога, памост. У сярэдзіне [хаты] яшчэ не было падлогі, толькі ўпушчаныя ў падрубы падваліны на яе. Чорны. А масток аказаўся ліхі. Алёша вылез, паглядзеў. Каб падваліны шырэйшыя былі, то можна было б праехаць. Лобан. Пад падлогу, якраз паміж дзвюх абгніўшых падвалін, вёў шырокі лаз. Місько. // перан. Аснова якой‑н. з’явы. Рэалізм як сістэма зыходных прынцыпаў адлюстравання жыцця — вось падваліны эстэтычных пазіцый Багдановіча. Лойка.
2. Абл. Падруба. Хату [Вондар] паставіў не так даўно, перад першай германскай вайной, а ўжо перасыпаў яе, паклаў новыя падваліны і штандары, два разы мяняў гонту на даху. Навуменка. Цясляр узяўся перарабляць то адну сцяну, то другую, то вымаць падваліны, то прасякаць новыя дзверы. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)