зляце́ць, злячу́, зляці́ш, зляці́ць; зляці́; зак.
1. Летучы, спусціцца.
Верабей зляцеў з куста.
2. Упасці зверху (разм.).
З. з ганка.
Паперы зляцелі са стала.
3. Узляцеўшы, пакінуць якое-н. месца, вылецець куды-н. далёка.
Птушкі некуды зляцелі.
Прыказка зляцела з вуснаў (перан.).
|| незак. злята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
коўзь, выкл. у знач. вык.
Разм. Ужываецца ў значэнні дзеяслова «коўзацца», «каўзануцца». — [Воўк] — коўзь з ганка ды наўцёкі з двара. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рамо́н, ‑у, м.
Тое, што і рамонак. Селі хлопцы на ўсходцах ганка, паспускалі босыя ногі на росную мураву, дробненькі рамон ды трыпутнік. Калюга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыстрэ́шак, прыстрэ́шша ’край даху, які навісае над чым-небудзь; падстрэшак’ (нараўл., ашм., іўеў., пух., ЛА, 4), ’часткі ганка’ (Інстр. 1). Да стрэшка, страха (гл.), параўн. дакладныя фармальныя адпаведнікі ў серб.-харв. прѝстрешак і славен. pristréšek ’навес; порцік, галерэя’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ве́снічкі, ‑чак; адз. няма.
Вузкія дзверцы ў плоце; варотцы. Адшукалі [мужчыны] ў плоце веснічкі, што выходзілі на агарод, адчынілі іх і хуценька падышлі да ганка. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сашмо́ргаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Шморгаючы, сарваць што‑н. або абарваць з паверхні. Сашморгаць лісце з кустоў.
2. Сцерці частым дакрананнем. Сашморгаць дошкі ганка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбярэ́жжа, ‑а, н.
Паласа зямлі ўздоўж берага (ракі, возера, мора). Пажухлыя, аслабелыя травы па ўзбярэжжы заліваліся вадою папаўнелых рэк. Шахавец. // Разм. Край, абочына. Усю зіму праплакала Ганка,.. а на вясну, як зацвілі на ажыўшай зямлі краскі і зашумеў на ўзбярэжжы балотаў буйны чарот, знікла і Ганка. Машара. — Як жа быць? — узнікла тады ў дзяўчыны трывожнае пытанне. Пайсці ўзбярэжжам лугу, што сутыкаўся з полем, азначала быць заўважанай. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апрасці́цца, апрашчуся, апросцішся, апросціцца; зак.
Зрабіцца прасцейшым у звычках, спосабе жыцця і пад. — Апросцімся, браты! — гукнуў.. [Веньямін], не сыходзячы з ганка, прычэсваючы ўскудлачаныя валасы. — Будзем як дзеці! Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рачко́м, прысл.
Стаўшы на рукі і ногі. Бабка не паспела нават і аглянуцца, як Цімка ўжо быў пасярэдзіне лесвіцы, а яшчэ праз хвіліну рачком дабраўся да ганка. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нашы́йнік, ‑а, м.
Ашыйнік, аброжак. Гаспадар узяў .. [сабаку] за нашыйнік і коратка прыняў да ганка. Сабаленка. Не выпускаючы вяроўкі з рук, Зося падбегла да цяляці, адшпіліла нашыйнік і пусціла яго. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)