скуго́ліць, -лю, -ліш, -ліць; незак.
1. Пра сабаку: жаласна выць, падвываць.
Цэлую ноч скуголіў сабака.
2. перан. Скардзіцца, надакучліва прасіць што-н. (разм.).
|| наз. скуго́ленне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папавы́ць, ‑выю, ‑выеш, ‑вые; зак.
Разм. Выць доўга, неаднаразова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выть сов., в разн. знач. выць;
соба́ка во́ет саба́ка вы́е;
ве́тер во́ет ве́цер вы́е;
выть от бо́ли выць ад бо́лю.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
правы́ць, ‑выю, ‑выеш, ‑вые; зак.
1. Абазвацца выццём.
2. Выць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выццё, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. выць, а таксама гукі гэтага дзеяння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
развы́цца, ‑выюся, ‑выешся, ‑выецца; зак.
1. Пачаць доўга, не перастаючы, выць. Ваўкі развыліся.
2. Груб. Расплакацца, разгаласіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ка́ўкаць ’мяўкаць’ (Касп., Сцяшк. МГ), ’падаваць голас пра чалавека)’. Гл. Лаўчутэ, Сл., 113. Запазычанне з літ. мовы. Параўн. літ. kaũkti ’крычаць дзікім голасам, выць, плакаць’, лат. kaukt ’выць, крычаць’. Слова па сваёй прыродзе гукапераймальнага характару, але Лаўчутэ, там жа, мяркуе, што з лінгвагеаграфічных меркаванняў трэба прыняць уплыў балтыйскіх моў на беларускую. Параўн. таксама Сл. паўн.-зах., 2, 439–440. Гл. яшчэ Трубачоў, Эт. сл., 9, 166–167.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
завы́ць, ‑выю, ‑выеш, ‑вые; зак.
Пачаць выць. // Азвацца выццём; правыць. Куля завыла паўз самую яго [Лук’янскага] галаву. Чорны. Настане ноч — і ўсюды ціха, Хіба завые дзе ваўчыха Сярод трушчобы ў цёмным лесе. Колас.
•••
Хоць воўкам завый (вый) — пра цяжкае, бязвыхаднае становішча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ту́лю-ту́лю — выклічнік, які перадае ігру на дудцы (ТС), тулюлю́ — імітацыя плачу: jak dam, to zawiedziész tululú (ваўк., Федар. 4). Гукаперайманні, параўн. славен. tuliti ‘выць, раўсці’, дыял. ‘трубіць’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разві́кацца ’пачаць крычаць’ (Юрч. СНЛ). Вытворнае ад вік ’крык, піск’ (Юрч.), якое лічыцца выключна паўднёваславянскім (БЕР, 1, 146), параўн. аднак побач з балг. вик ’крык’, славен. vík ’тс’, рус. дыял. ви́кот ’пранізлівы, рэзкі крык; віск’, ви́канье ’крык, віск жывёл’, ви́кать ’скуголіць, вішчаць, выць’, а таксама серб.-харв. разви́кати се ’раскрычацца’, балг. ви́кам ’крычаць; клікаць, гукаць’, славен. vikati ’тс’, што ўзыходзяць да гукапераймальнага *vy < і.-е. *ū, параўн. выць (гл.). Роднасныя да літ. ap‑úokas ’сава’, лат. aũka ’бура’, ūkšuot ’верашчаць’ (БЕР, 1, 146–147; Сной₃, 820).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)