пло́ска-вы́пуклы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пло́ска-вы́пуклы пло́ска-вы́пуклая пло́ска-вы́пуклае пло́ска-вы́пуклыя
Р. пло́ска-вы́пуклага пло́ска-вы́пуклай
пло́ска-вы́пуклае		 пло́ска-вы́пуклага пло́ска-вы́пуклых
Д. пло́ска-вы́пукламу пло́ска-вы́пуклай пло́ска-вы́пукламу пло́ска-вы́пуклым
В. пло́ска-вы́пуклы (неадуш.)
пло́ска-вы́пуклага (адуш.)		 пло́ска-вы́пуклую пло́ска-вы́пуклае пло́ска-вы́пуклыя (неадуш.)
пло́ска-вы́пуклых (адуш.)
Т. пло́ска-вы́пуклым пло́ска-вы́пуклай
пло́ска-вы́пуклаю		 пло́ска-вы́пуклым пло́ска-вы́пуклымі
М. пло́ска-вы́пуклым пло́ска-вы́пуклай пло́ска-вы́пуклым пло́ска-вы́пуклых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пляска́та-вы́пуклы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пляска́та-вы́пуклы пляска́та-вы́пуклая пляска́та-вы́пуклае пляска́та-вы́пуклыя
Р. пляска́та-вы́пуклага пляска́та-вы́пуклай
пляска́та-вы́пуклае		 пляска́та-вы́пуклага пляска́та-вы́пуклых
Д. пляска́та-вы́пукламу пляска́та-вы́пуклай пляска́та-вы́пукламу пляска́та-вы́пуклым
В. пляска́та-вы́пуклы (неадуш.)
пляска́та-вы́пуклага (адуш.)		 пляска́та-вы́пуклую пляска́та-вы́пуклае пляска́та-вы́пуклыя (неадуш.)
пляска́та-вы́пуклых (адуш.)
Т. пляска́та-вы́пуклым пляска́та-вы́пуклай
пляска́та-вы́пуклаю		 пляска́та-вы́пуклым пляска́та-вы́пуклымі
М. пляска́та-вы́пуклым пляска́та-вы́пуклай пляска́та-вы́пуклым пляска́та-вы́пуклых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

увагну́та-вы́пуклы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. увагну́та-вы́пуклы увагну́та-вы́пуклая увагну́та-вы́пуклае увагну́та-вы́пуклыя
Р. увагну́та-вы́пуклага увагну́та-вы́пуклай
увагну́та-вы́пуклае		 увагну́та-вы́пуклага увагну́та-вы́пуклых
Д. увагну́та-вы́пукламу увагну́та-вы́пуклай увагну́та-вы́пукламу увагну́та-вы́пуклым
В. увагну́та-вы́пуклы (неадуш.)
увагну́та-вы́пуклага (адуш.)		 увагну́та-вы́пуклую увагну́та-вы́пуклае увагну́та-вы́пуклыя (неадуш.)
увагну́та-вы́пуклых (адуш.)
Т. увагну́та-вы́пуклым увагну́та-вы́пуклай
увагну́та-вы́пуклаю		 увагну́та-вы́пуклым увагну́та-вы́пуклымі
М. увагну́та-вы́пуклым увагну́та-вы́пуклай увагну́та-вы́пуклым увагну́та-вы́пуклых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́пуклы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае сферычную вонкавую паверхню; проціл. увагнуты. Выпуклае шкло. Выпуклая лінза.

2. Які выдаецца наперад. Выпуклы лоб. Выпуклыя грудзі.

3. перан. Выразны, рэльефны. Выпуклы вобраз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пад’ём, -у, м.

1. гл. падняцца, падняць.

2. Участак дарогі, які ідзе ўверх.

Круты п.

3. Выпуклая частка нагі ад пальцаў да шчыкалаткі, над ступнёй.

Боты ціснуць у пад’ёме.

◊

Лёгкі (або цяжкі) на пад’ём (разм.) — лёгка (або з цяжкасцю) адважваецца ісці, ехаць, рухацца, рабіць што-н.

|| прым. пад’ёмны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Па́трыца, ст.-бел. патрица ’кляймо на дрэве’ (1586 г.) запазычана са ст.-польск. patryca ’тс’, якое з ням. Patrize ’патрыца, рэльефная, выпуклая форма для друкавання’ (Булыка, Лекс. запазыч., 93).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

апо́лак, ‑лка, м.

Крайняя дошка, выпуклая з аднаго боку, якая атрымліваецца пры апілоўцы бярвенняў. Ля дзвярэй прыбудоўка з аполкаў, нешта накшталт сянец, два акны, з аднаго боку і другога. Чорны. А дзядзька моўчкі стаў збірацца: Дастаў сякерку і свярдзёлак, Пад паху сунуў ён аполак На латакі і на падстаўкі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гаршчо́к, ‑шка, м.

Круглая выпуклая гліняная пасудзіна са звужаным дном для гатавання стравы. Маці пачала вымаць з печы гаршкі з ядою. Дамашэвіч. Пільнуйся гаспадаркі, будуць у гаршку скваркі. Прыказка. // Прадаўгаватая гліняная пасудзіна ў выглядзе ўсечанага конуса для хатніх раслін. // Пасудзіна для мачы і спаражненняў. Начны гаршчок.

•••

Ад гаршка паўвяршка — пра недарослага, нясталага чалавека.

Заглядаць у чужы гаршчок гл. заглядаць.

Змяняць гаршкі на гліну гл. змяняць.

Не святыя гаршкі лепяць гл. святы.

Як у гаршку кіпець гл. кіпець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Апу́ка 1 ’самаробны мяч і гульня з ім’ (БелСЭ, ЭШ), апока (Грыг., 241). Рус. зах. смал., бранск. опука, апука ’тс’, укр. опука ’мяч’, ’выпуклая часціна, напрыклад, у бочкі’. Утворана ад дзеяслова *опукати ’станавіцца выпуклым, надувацца’ па ўзору аплата, асада і г. д. Параўн. укр. опук ’выпукласць’, опукий ’выпуклы’, бел. выпуклы, пучыць і г. д. Супрун, Веснік БДУ, 1970, 1, 82–83.

Апу́ка 2 ’лісце жыта на пэўным этапе развіцця’ (запіс Л. Ц. Выгоннай — аршан., Г. Ф. Вештарт — мядз.). Рус. смал. апук ’тс’. Для ўтварэння гэтага слова важны дзеяслоў распукнуцца (слуц., староб., кап. — вусн. паведамл. П. П. Шубы) пра вішні, яблыні і г. д., калі лопнулі покаўкі і хутка з’явяцца кветкі. Апука — пераход ад этапа пер’я, калі расліна тоненькая, да красавання, калі расліна ператвараецца ў пук, г. зн. у больш выпуклую форму; таму, як і апука 1, гэта слова ўтворана, пэўна, ад дзеяслова *опукати, які меў яшчэ і такое адценне значэння, якое давала яму магчымасць характарызаваць расліну.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дошка / тоўстая: дыля, дылёўка / таўшчынёю ў цалю: цалёўка / у падлозе: масніца, маснічына / з краю бервяна, з аднаго боку выпуклая: аполак / якою шалююць: шалёўка

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)