развалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак., што.
1. Разбураючы, паваліць, раскідаць.
Р. будыніну.
2. Прывесці ў стан развалу, у заняпад.
|| незак. разва́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
расхвалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак., каго-што.
Вельмі часта, не адзін раз пахваліць.
Р. вучня.
|| незак. расхва́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. расхва́льванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бі́ты, -ая, -ае.
1. Забіты, зарэзаны; настраляны (пра дзічыну).
Б. вяпрук.
2. Разбіты на кавалкі, расколаты.
Б. посуд.
3. Валены.
Бітыя валёнкі.
◊
Бітая гадзіна (разм.) — доўгі час, больш за гадзіну.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ва́ленка ’цёплая хустка’ (ДАБМ, 946; Сцяшк. МГ), валёнка ’цёплая шапка’ (Некр., КЭС, Жд.) > ва́лянка ’вялікая хустка на плечы’ (Янк. II). Суфіксальныя ўтварэнні ад валены < валіць 2. Параўн. Рудніцкі, 1, 301.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Валёнак (БРС), валінцы (Шн., 3). Рус. валенок, укр. валянки ’суконныя нагавіцы’, бел. ва́ленка, валёнка, ва́лянка ’хустка або шапка з воўны’ (КЭС). Да валены < валіць ’вырабляць з воўны’. Параўн. Рудніцкі, 1, 301, 303; Шанскі, 1, В, 10.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абвалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак.
1. што. Абуры́ць, абрушыць што-н.
А. старыя сцены.
А. падмыты вадою бераг.
2. каго-што. Паваліць каго-, што-н.
А. дрэва.
3. каго. Адолець у барацьбе.
Спрытна схапіў яго, абваліў на падлогу.
|| незак. абва́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абва́льванне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ка́танный прич.
1. кача́ны;
2. во́жаны, ката́ны;
3. кача́ны;
4. кача́ны;
5. ката́ны, кача́ны;
6. ва́лены; см. ката́ть 1, 2, 4—7;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
валі́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., ва́ліць; незак.
1. Ісці, рухацца натоўпам або па́даць, паднімацца ў вялікай колькасці (разм.).
Натоўп валіць.
Пара валіць.
2. заг. валі(це). Ужыв. як пабуджэнне да дзеяння (разм.).
Ну, валі ў магазін!
3. што. Качаючы, збіваць з воўны.
В. валёнкі.
|| зак. павалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць (да 1 і 3 знач.) і звалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены (да 3 знач.).
Паваліў снег.
Паваліць (зваліць) усю воўну.
|| наз. вале́нне, -я, н. (да 3 знач.).
В. сукна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адвалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак., што.
1. Адвярнуць, адкінуць што-н. ад чаго-н.
А. камень ад дзвярэй.
А. завалу і адчыніць вароты.
2. Выдзеліць, даць, адрэзаць, расшчодрыўшыся (разм., іран.).
А. ладны кавалак сала.
А. сто тысяч рублёў.
3. ад чаго і без дап. Адысці, адплысці, адляцець.
Параход плаўна адваліў ад прыстані.
|| незак. адва́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адва́льванне, -я, н. (да 1 знач.), адва́л, -у, м. (да 1 знач.) і адва́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.)
|| прым. адва́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перавалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены; зак.
1. што. Перамясціць, пералажыць, звальваючы (пры перагрузцы; спец. і разм.).
2. што і цераз што. Перайсці цераз горны хрыбет.
3. асаб. і безас. Перайсці які-н. колькасны або часавы рубеж.
Прабег машыны пераваліў за сотню тысяч кіламетраў.
Ужо пераваліла (безас.) за пяцьдзясят гадоў.
|| незак. перава́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. перава́льванне, -я, н. (да 1 знач.), перава́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.; спец.) і перава́л, -у, м. (да 2 знач.).
|| прым. перава́лачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
П. пункт (таксама перан.: наогул пра месца перамяшчэння, перабазіравання чаго-н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)