інстытуява́ць

‘устанавіць (устанаўліваць), арганізаваць (арганізоўваць) што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. інстытую́ю інстытую́ем
2-я ас. інстытую́еш інстытую́еце
3-я ас. інстытую́е інстытую́юць
Прошлы час
м. інстытуява́ў інстытуява́лі
ж. інстытуява́ла
н. інстытуява́ла
Загадны лад
2-я ас. інстытую́й інстытую́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час інстытуява́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кінафікава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; зак. і незак., што.

Арганізаваць (арганізоўваць) кінатэатры дзе-н., а таксама абсталяваць (абсталёўваць) для паказу кінафільмаў.

К. сяло.

К. школу.

|| наз. кінафіка́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ла́дзіць², -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; незак., што.

1. Рамантаваць, папраўляць, падрыхтоўваць, рабіць што-н. прыгодным для карыстання.

Л. сані.

2. Рабіць, ствараць, спраўляць, арганізоўваць.

Л. вяселле.

3. Настройваць музычны інструмент.

Л. баян.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акты́ўнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Быць заўсёды актыўным, дзейным; арганізоўваць, задаваць тон у чым‑н., дзейнічаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дывізі́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дывізіі. Лістоўкі заклікалі салдат арганізоўваць ротныя, батальённыя, палкавыя дывізійныя камітэты. «Весці».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэестрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.

Уносіць у рэестр, запісваць для ўліку. Пачалі запісваць рабочых, рэестраваць, арганізоўваць. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ваенізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.

1. Прыстасаваць (прыстасоўваць) да ваенных умоў, перавесці (пераводзіць) на абслугоўванне ваенных патрэб.

В. прамысловасць.

2. Узброіць (узбройваць); арганізаваць (арганізоўваць) на ваенны лад.

|| наз. ваеніза́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фашызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.

Увесці (уводзіць) фашызм; арганізаваць (арганізоўваць) што‑н. на фашысцкі ўзор. Фашызаваць паліцыю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

арганізо́ўвацца несов.

1. организо́вываться, организова́ться; см. арганізава́цца;

2. страд. организо́вываться, организова́ться; устра́иваться; см. арганізо́ўваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

блакірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак.

1. каго-што. Арганізаваць (арганізоўваць) блакаду.

Б. партызан.

Б. дарогу.

2. што. Закрыць (закрываць) пуць паміж станцыямі, карыстаючыся блакіроўкай (у 2 знач.; спец.).

|| наз. блакірава́нне, -я, н. і блакіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)