Лыткава́ць ’таптаць, травіць (пасевы)’ (Касп.). Да лытка 1 ’нага’. Аналагічна параўн. чэш. šlapati ’таптаць’ — slépěje ’ногі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мікала́еўская дзе́ўка ’старая незамужняя дзяўчына’ (Сцяшк.). Ад імя цара Мікалая II. Аналагічна польскі кава́лер ’стары халасцяк’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́ламка ’адтуліна ў лёдзе, палонка’ (ТСБМ, Стан., Варл.). Ад пралама́ць (гл. ламаць), аналагічна да про́рубка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Растру́ены ’развярэджаны’ (Байк. і Некр.). Ад растру́іваць ’развярэджваць’ (Нас.), што да труіць (гл.), аналагічна да растравіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Танцу́шка ’апенька лугавая’ (ваўк., Расл. св.), танцу́шкі ’непажыўныя грыбы’ (Сцяшк.). Аналагічна да папярэдняга, параўн. танцу́ха ’танцорка’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Маці́нне, маті́не ’націна караняплодаў’ (Бес.), маці́на ’бульбоўнік’ (ганц., Сл. ПЗБ). Да наці́на (гл.). Аналагічна ўкр. бойк. мати́на ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Муту́зіць ’цягаць, валтузіць, непакоіць, ганяць’ (ушац., Нар. лекс.). Генетычна ўзыходзіць да мату́з (гл.). Аналагічна рус. канителиться (< тянуть канитель).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Патрыбу́шніца ’сала з падчарэўя’ (гродз., Сл. ПЗБ). З пад‑ трыбушніца, якое з пад- і трыбух (гл.). Аналагічна падчаровіна ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паўдзесята́ ’дзевяць з паловай’ (гродз., Сцяшк. Сл.). Аналагічна літ. pusdešim̃to ’тс’, лат. pusʼdesmit ’паўдзесятай (гадзіны)’. Пра ўтварэнне гл. паўтара́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сту́зак, стуза́н ‘грымак’ (ТС). Аналагічна да стусак, стусан з набліжэннем да тузаць, параўн. туза́н, туса́н. Гл. таксама наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)