отогну́ться

1. адагну́цца, мног. паадгіна́цца;

2. (отвернуться, отпахнуться) адхіну́цца, мног. паадхіна́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

отпа́хнуться

1. (об одежде) адхіну́цца, мног. паадхіна́цца;

2. (об окнах, о дверях) уст. адчыні́цца, мног. паадчыня́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уверну́ться

1. (отклониться) адхіну́цца, адхілі́цца; ухілі́цца;

уверну́ться от уда́ра адхіну́цца (адхілі́цца, ухілі́цца) ад уда́ру;

2. перен. (избегнуть), разг. вы́круціцца, ухілі́цца, уні́кнуць, пазбе́гнуць;

уверну́ться от прямо́го отве́та ухілі́цца ад шчы́рага адка́зу;

3. (завернуться во что-л.) разг. укруці́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

посторони́ться сов. саступі́ць убо́к, саступі́ць з даро́гі; адступі́цца (адступі́ць) убо́к; адысці́ся (адысці́) убо́к; (свернуть с дороги) збо́чыць; адхіну́цца; адхілі́цца;

посторони́сь! адхіні́ся!, набо́к!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уклони́ться сов.

1. (отстраниться) ухілі́цца, адхілі́цца; (отвернуться) адхіну́цца;

уклони́ться от уда́ра ухілі́цца (адхілі́цца, адхіну́цца) ад уда́ру;

2. (отойти в сторону) адхілі́цца, ухілі́цца, збо́чыць;

доро́га уклони́лась впра́во даро́га адхілі́лася (збо́чыла, ухілі́лася) упра́ва;

3. (отвлечься) адхілі́цца; (отступить) адступі́ць, адысці́;

ора́тор уклони́лся от те́мы ара́тар адхілі́ўся (адступі́ў, адышо́ў) ад тэ́мы;

4. перен. (избежать) уні́кнуць (чаго), ухілі́цца;

уклони́ться от знако́мства ухілі́цца ад знаёмства (уні́кнуць знаёмства).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адсу́нуцца, ‑сунуся, ‑сунешся, ‑сунецца; зак.

1. Перамясціцца на нейкую адлегласць; пасунуцца. Світае... За кратамі, паміж веццем дзвюх бяроз, там, дзе быў месяц, які ўжо адсунуўся і паблек, палоссе перастала кланяцца, заціхла, чакаючы сонца. Брыль. // Размясціцца далей, аддаліцца. Бабуля адсунулася на самы край лаўкі, у цянёк пад ліпай, але і тут яе даставалі гарачыя прамені. Сіняўскі. // перан. Стаць менш значным, менш важным. Кожны думаў цяпер толькі аб тым, каб выратавацца і выжыць, а ўсё іншае адсунулася ўбок. Маўр.

2. Адчыніцца, адкрыцца, раскрыцца, адхінуцца. Шэрая тканіна адсунулася ад запечка, напялася, задрыжала, як на ветры, знікла. Пташнікаў. У гэты час загрукалі жалязякі, і дзверы адсунуліся. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

отверну́ться

1. (отвинтиться) адкруці́цца, мног. падкру́чвацца;

2. (повернуть своё лицо в другую сторону) адвярну́цца, мног. паадваро́чвацца;

3. (откинуться) адхілі́цца, мног. паадхіля́цца, адхіну́цца, мног. паадхіна́цца;

4. перен. (от кого-, чего-л.) адвярну́цца, мног. паадваро́чвацца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адхілі́цца, ‑хілюся, ‑хілішся, ‑хіліцца; зак.

1. Падацца, нахіліцца ўбок; адхінуцца. Бацюшка адхіліўся ў другі бок і, каб не прыкмеціў Пётра, перажагнаўся. Чарот.

2. Збіцца, адысці ад прамога кірунку, ухіліцца ад галоўнага. — Куды ж мы адхіліліся? Дзе ж тут гумно? — раздумліва спытаў Лясніцкі. Шамякін. За гэту бамбёжку Косця атрымаў ад.. начальства вымову — ён адхіліўся ад маршруту. Навуменка.

3. Адгарнуцца, адсланіцца. Пачуліся крокі. Фіранка адхілілася, і ў бакоўку глянула гаспадыня. Пестрак.

4. перан. Пакінуць займацца чым‑н., думаць, гаварыць пра што‑н., перакінуўшы ўвагу на што‑н. іншае, заняўшыся чым‑н. іншым; адысці ўбок. Ну, не буду вам расказваць пра тыя дзівы, якія я ўбачыў назаўтра, бо тады я адхілюся ў бок ад галоўнага. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адхіна́цца несов.

1. (о загнутом) отгиба́ться, отвёртываться, отвора́чиваться, отпа́хиваться;

2. (сворачивать с дороги) сторони́ться;

3. (подаваться в сторону) отстраня́ться, уклоня́ться, отклоня́ться; отша́тываться;

4. перен. (отказываться от общения) отвёртываться, отвора́чиваться, отша́тываться;

5. перен., разг. отлуча́ться (на короткое время);

1-5 см. адхіну́цца;

6. страд. отгиба́ться, отвёртываться, отвора́чиваться, отпа́хиваться; отводи́ться, отклоня́ться, отстраня́ться; см. адхіна́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расхіну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

1. Раскінуць на сабе адзенне. [Камар:] — Халодна — укрыйся. Горача — расхініся. Караткевіч.

2. Разысціся ў бакі, адхінуўшыся (пра краі, крыссе адзення). [Хрысціна] падняла ўгору рукі, каб паправіць хустку, кажушок расхінуўся. Асіпенка. // Адысціся, адхінуцца ў розныя бакі (пра што‑н. самкнутае, прыхінутае адно да аднаго). Але вось расхінуліся кусты, і, .. адмахваючыся хвастом ад аваднёў, паказалася Белалобая. Шуцько.

3. Раскрыцца (пра дзверы, акно, заслону і пад.). Клямка ціха бразнула, і дзве цяжкія форткі варот павольна расхінуліся. Крапіва. Пусцілі [вучняў] у клуб, і пакуль усе рассаджваліся на нізенькіх партах першакласнікаў, расхінулася заслона. Навуменка.

4. Расступіцца ў бакі, даўшы праход, месца. [Натоўп] раздаўся, расхінуўся ва ўсе бакі. Баранавых. // Размясціцца па баках, пакінуўшы вольную прастору пасярэдзіне. Вось расхінецца лес, пачнецца наезджаная дарога, а там ужо і самая будоўля. Няхай.

5. перан. Рассунуцца, расшырыцца. З пераходам тэхнікі ў калгас Шаманскі, Верамейчык і ўсе аграномы з брыгадзірамі адчулі, што гаспадарка пабыла большую самастойнасць, як бы шырэй расхінуліся граніцы яе росту. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)