◎ Наўрок ’урокі, чары’ (Бяльк.). Да ўрок ’тс’ з узмацняльным на- (магчыма, з мэтай адрозніць ад урок ’вучэбныя заняткі’) або непасрэдна ад дзеяслова наўрочыць ’сурочыць’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пяку́р ’пячнік’ (ЛА, 3). Няясна. Магчыма, з пячку́р ’тс’ (гл.) з пропускам ч, каб адрозніць ад пячкур (назва рыбы, гл.), або з пячкур ’пячнік’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нераспазнава́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, які цяжка адрозніць ад другога, вельмі падобны, аднолькавы. Нераспазнавальныя рысы аблічча.
2. Такі, які цяжка, немагчыма разгледзець, распазнаць. Нераспазнавальныя адценні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распазна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.
1. Вызначыць, пазнаць па якіх-н. прыкметах.
Р. хваробу.
2. Адрозніць, вылучыць сярод падобных.
3. Пазнаць у падрабязнасцях, дэталях.
Р. мясцовасць.
|| незак. распазнава́ць, -наю́, -нае́ш, -нае́; -наём, -наяце́, -наю́ць; -нава́й.
|| наз. распазна́нне, -я, н. і распазнава́нне, -я, н., прым. распазнава́льны, -ая, -ае.
Р. знак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Разбе́рыць ’адрозніць’ (лудз., Сл. ПЗБ), ’разблытаць’: круцялі разберым (паст., там жа), ’высветліць’: разберыш ты сам (в.-дзв., там жа). Хутчэй за ўсё ад разабра́ць, разбіра́ць (гл.), але прычыны трансфармацыі слова незразумелыя (уплыў літ. ber̃ti ’веяць; сеяць’?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ваўкарэ́зіна, ‑ы, ж.
Разм.
1. Тое, што і ваўкарэз. [Бацька:] — Іншага сабаку-ваўкарэзіну нават спрактыкаванаму воку цяжка адрозніць ад ваўка. Пальчэўскі.
2. Лаянк. Варты толькі на спажыву ваўкам. Хіба ж гэта конь! Гэта ваўкарэзіна, а не конь. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стараслу́жачы, ‑ая, ‑ае.
Які даўно знаходзіцца на ваеннай службе. Яшчэ зусім нядаўна маладога салдата можна было беспамылкова адрозніць ад стараслужачага шмат па якіх знешніх прыкметах. «Маладосць». / у знач. наз. стараслу́жачы, ‑ага, м. Выбываюць стараслужачыя, прыходзіць новая змена. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабізна́, ‑ы, ж.
1. Уласцівасць рабога. Брычка аддалялася. Рабізна сонечных плям скакала па ёй, па конях, па людзях, якіх нельга ўжо было адрозніць адзін ад аднаго. Караткевіч.
2. Лёгкае хваляванне воднай паверхні. Ад лёгкага ветрыку на возеры прабягае дрыготкая рабізна. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адро́зніваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да адрозніць.
2. З’яўляцца адметнай асаблівасцю, адзнакай аднаго прадмета, адной з’явы ў параўнанні з іншымі прадметамі, з’явамі. Толькі тое магло б больш-менш адрозніваць гэтую сям’ю, што старэйшая дачка.. любіла шмат і весела смяяцца. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэлеско́п, ‑а, м.
Астранамічны аптычны інструмент для назірання за нябеснымі свяціламі. Вам [астраномам] убачыць здалёк давядзецца Зорку, якая зямлёю завецца. Хоць не адрозніць вам праз тэлескопы Там ані Азіі, ані Еўропы, Толькі вам радасна будзе, вядома, Знаць, што зямля вам з маленства знаёма. Куляшоў.
[Ад грэч. tēle — далёка і skopeō — гляджу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)