пераляжа́ць, -ляжу́, -ляжы́ш, -ляжы́ць; -ляжы́м, -лежыце́, -ляжа́ць; -ляжы́ і перале́жаць, -жу, -жыш, -жыць; зак.

1. Праляжаць надта доўга.

П. на сонцы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сапсавацца ад доўгага ляжання.

Агуркі пераляжалі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прарасці́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -це́; -ро́с, -расла́, -ло́; зак.

1. Выпусціць расток.

Агуркі прараслі.

2. Вырасці; праз што-н. прабіцца.

Трава прарасла праз жвір.

|| незак. прараста́ць, -а́е.

|| наз. прараста́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ціху́сенька, прысл. (разм.).

1. Вельмі ціха, бясшумна.

Ц. зарыпела рама акна.

2. Павольна, крок за крокам.

Коні ц. ішлі па гразкай дарозе.

3. Употай, цішком, каб ніхто не бачыў.

Як сцямнела, ён ц. залез у агуркі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парніко́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да парніка. Парніковая гаспадарка. Парніковы камбайн. // Вырашчаны ў парніку. Парніковыя агуркі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рэ́сці ’расці’: ні рэслі агуркі, а потым сталі рэсць (навагр., Сл. ПЗБ). Славацк. rasť ’тс’. Да расці (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

закансервава́цца, ‑рвуецца; зак.

1. Паддацца кансерваванню, зрабіцца кансерваваным. Агуркі добра закансерваваліся.

2. Прыпыніць на працяглы час сваю дзейнасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

агуро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м.

Агародная расліна сямейства гарбузовых з паўзучым сцяблом і даўгаватым зялёным плодам, а таксама плод гэтай расліны.

Насенне агуркоў.

Маласольныя агуркі.

|| памянш. агуро́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.

|| прым. агуро́чны, -ая, -ае.

А. расол.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адме́рзнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; -мёрз, -мёрзла; зак.

1. Загінуць ад марозу, вымерзнуць.

Агуркі адмерзлі.

2. разм. Моцна азябнуць (пра часткі цела); страціць гібкасць, адчувальнасць на холадзе.

Адмерзлі вушы на марозе.

|| незак. адмярза́ць, -а́е.

|| наз. адмярза́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заса́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.

Запэцкацца ў што‑н. тлустае; зашмальцавацца.

засалі́цца, ‑со́ліцца; зак.

Зрабіцца салёным; прасаліцца. Глеба засалілася. Агуркі добра засаліліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кансервава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад кансерваваць.

2. у знач. прым. Ператвораны ў кансервы, у выглядзе кансерваў. Кансерваваная рыба. Кансерваваныя агуркі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)