насуля́ць
‘прапаноўваць, абяцаць што-небудзь, чаго-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
насуля́ю |
насуля́ем |
| 2-я ас. |
насуля́еш |
насуля́еце |
| 3-я ас. |
насуля́е |
насуля́юць |
| Прошлы час |
| м. |
насуля́ў |
насуля́лі |
| ж. |
насуля́ла |
| н. |
насуля́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
насуля́й |
насуля́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
насуля́ючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
даклярава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., што і з інф. (разм.).
Паабяцаць (абяцаць) зрабіць што-н.
Дакляраваў абавязкова прыйсці.
|| незак. таксама дакляро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
обеща́ть
1. сов. паабяца́ць, даклярава́ць;
2. несов. абяца́ць, дакляро́ўваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гразі́ць, гражу́, гро́зіш, гро́зіць; незак.
1. каму чым. Абяцаць зрабіць каму-н. непрыемнасць.
Г. турмой.
2. каму і без дап. Рабіць пагражальны жэст.
Г. пальцам.
|| зак. прыгразі́ць, -гражу́, -гро́зіш, -гро́зіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прырака́ць ’абяцаць; прадвяшчаць’ (Нас., Ласт.), прырачо́ны ’абяцанкі’ (Ласт.), пріріка́ньня ’прадказванне’ (Бяльк.), ст.-бел. приречи ’абяцаць, абнадзеіць, сказаць, памянуць’. Укр. приріка́ти ’прадвяшчаць, абяцаць’. Хутчэй за ўсё, з польск. przyrzekać ’абяцаць’, przyrzeczony ’абяцанкі’. Гл. рэкнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абясці́ць ’абвясціць’ (Нас.), ’абяцаць’ (Шат.) да ob‑věstiti, věstь < *vět‑tь. Параўн. другое значэнне пад уплывам абяцаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абяца́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак. і незак.
Тое, што і абяцаць. Другі раз абяцаўся.. [Сухавараў] прыйсці з гітарай, бо панна Ядвіся яго вельмі прасіла. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клясці́ся, кляну́ся, кляне́шся, кляне́цца; клянёмся, кленяце́ся, кляну́цца; кля́ўся, кляла́ся, -ло́ся; кляні́ся; незак.
1. чым і без дап. Даваць клятву; урачыста абяцаць што-н.; прысягаць.
Клянёмся Радзіму аберагаць.
К. ў вернасці сябрам.
2. Праклінаць каго-н.
|| зак. паклясці́ся, -кляну́ся, -кляне́шся, -кляне́цца; -клянёмся, -кленяце́ся, -кляну́цца; пакля́ўся, -кляла́ся, -ло́ся; -кляні́ся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Падліца́ць ’абяцаць’ (Касп.), падлёціцца ’прыкінуцца’ (?) (ТС). Гл. залягаць(ца), лець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ще́дро нареч., в разн. знач. шчо́дра;
ще́дро одари́ть шчо́дра абдары́ць (надары́ць);
ще́дро обеща́ть шчо́дра абяца́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)