прэсві́тэр, ‑а, м.

1. У праваслаўнай і каталіцкай царкве — свяшчэннік.

2. Выбарны кіраўнік пратэстанцкай рэлігійнай абшчыны ў Вялікабрытаніі і некаторых іншых краінах.

[Ад грэч. presbyteros — старэйшына.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мана́х, -а, мн. -і, -аў, м.

Член царкоўнай абшчыны, які даў абяцанне весці аскетычны лад жыцця.

Жыць манахам (таксама перан.).

|| ж. мана́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак.

|| прым. мана́скі, -ая, -ае.

М. ўклад жыцця (таксама перан.: суровы, аскетычны). Манаская вопратка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

грамада́, -ы́, ДМ -дзе́, ж.

1. Група людзей, натоўп.

2. Пазямельная абшчына ў Беларусі і Украіне да рэвалюцыі 1917 г., а таксама сход членаў гэтай абшчыны.

3. Аб’яднанне, арганізацыя людзей, якія маюць агульныя мэты, звычайна палітычныя.

Беларуская сацыялістычная г.

Беларуская сацыял-дэмакратычная г.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сі́ндык, ‑а, м.

1. Абаронца, адвакат у судзе ў Старажытнай Грэцыі.

2. Прадстаўнік якой‑н. установы, абшчыны ці карпарацыі ў некаторых капіталістычных краінах, упаўнаважаны на вядзенне спраў.

[Грэч. syndikos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

манасты́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Рэлігійная абшчына манахаў або манашак, якая ўтварае царкоўна-гаспадарчую арганізацыю.

Мужчынскі м.

Жаночы м.

2. Тэрыторыя, царква і жылыя памяшканні такой абшчыны.

◊

Падвесці пад манастыр каго (разм.) — паставіць каго-н. у вельмі непрыемнае, цяжкае становішча.

|| прым. манасты́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

секта́нцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сектанта, сектанцтва. Кожную нядзелю выступае з Евангеллем у руках і «праведнік» Стэфан Сяліцкі. А сам да 1937 года быў кіраўніком сектанцкай абшчыны. Гаўрылкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́друб ​1, ‑а; мн. адрубы, ‑оў; м.

Участак зямлі, які атрымліваў селянін у асабістую ўласнасць пры выхадзе з абшчыны (у 1906–1916 гг.).

во́друб ​2, ‑а, м.

Папярэчнае сячэнне дрэва, бервяна. Таўшчыня дрэва вымяраецца папярэчнікам у водрубе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

евангелі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

1. Кожны з чатырох складальнікаў евангелля (у 1 знач.), якія былі прызнанне царквой.

2. Член евангелічнай абшчыны або секты. У Мінску сваю абшчыну — «збор» у канцы XVII ст. мелі евангелісты і кальвіністы. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бра́ція, ‑і, ж., зб.

1. Манахі адной абшчыны або манастыра.

2. з азначэннем. Жарт. Людзі, якіх яднае адна справа, агульныя інтарэсы; людзі аднаго круга. [Чмаруцька:] — Наш начальнік дарогі.. глядзіць, каб мы, мазутная, значыцца, брація, залішне на пуці не вытыркаліся. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шэйх, ‑а, м.

1. Галава роду, а таксама старэйшым абшчыны ў арабскіх краінах. П’юць віно Каля ларкоў абхазцы, Штось гавораць, Нібы шэйхі ў казцы... Лойка.

2. Прадстаўнік вышэйшага духавенства ў мусульман, багаслоў і прававед. У сем’ях шэйхаў з дзяцінства вучаць валодаць абліччам. Караткевіч.

[Ад арабск. šaih.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)