обстрига́ть несов. (волосы, шерсть) абстрыга́ць; (ногти) абраза́ць, абрэ́зваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абраза́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. абразаць — абрэзаць.
2. Рэлігійны абрад у яўрэяў і некаторых іншых народаў, які зводзіцца да адразання крайняй плоці мужчынскага члена.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сынкава́ць ’абразаць непатрэбныя галінкі з табаку, памідораў’ (Сцяшк.). Ад пасынкаваць ’тс’ (гл. пасынак 2) з адсячэннем першага складу пад уплывам сын, сынок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абраза́нне ср.
1. обре́зка ж., обреза́ние; острига́ние, обстрига́ние; чека́нка ж.; см. абраза́ць 1;
2. рел. обреза́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чека́нить несов.
1. в разн. знач. чака́ніць;
чека́нить моне́ту чака́ніць мане́ту;
чека́нить на́дписи на меда́лях чака́ніць на́дпісы на медаля́х;
чека́нить слова́ чака́ніць сло́вы;
2. с.-х. абраза́ць; (пасынковать) пасынкава́ць;
чека́нить виногра́д абраза́ць вінагра́д;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пасынкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак. і незак., што.
Абламаць (абломваць), абразаць (абрэзваць) у раслін лішнія бакавыя парасткі, пасынкі. Аднойчы бацька пасынкаваў тытунь. Адломленыя парасткі і лісце ён паклаў на печы сушыць. Навуменка. Гаспадыня, якая канчала пасынкаваць і падвязваць памідоры, прывіталася з Верай Антонаўнай, быццам са старой знаёмай. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абраза́цца несов.
1. обреза́ться, обре́зываться;
2. перен. обреза́ться, обре́зываться, среза́ться;
3. страд. обреза́ться, обре́зываться; острига́ться, обстрига́ться; чека́ниться; оса́живаться, обрыва́ться; см. абраза́ць 1-3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыціна́ць ’спыняць’, ’перасякаць (дарогу)’ (Нас.), ’прыпыняць’ (Байк. і Некр.), ’ціснуць (аб цеснай вопратцы, абутку)’ (Нас.), прыця́ць ’заціснуць, прыціснуць; затаіць, захаваць’, ’рабіць рэзкія папрокі, дакаранні’ (Нас.). Сюды ж прыціна́цца ’знаходзіць прыстанішча, прытулак’; ’абапірацца; прысесці для адпачынку’ (Гарэц.), рус. смал. притина́ться ’жыць у нечым доме, выпадкова прыбіўшыся’. Да цяць (гл.); разнастайнасць значэнняў пры першапачатковым ’абразаць, падразаць’ тлумачыцца далейшым развіццём семантыкі ў бок ’абмежаваць (у руху)’, ’асадзіць’, ’сціснуць’ і пад.; параўн. Гарачава, ОЛА, Исследов., 1994–1996, 210–216; ЕСУМ, 4, 584.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чака́ніць, -ню, -ніш, -ніць; незак., што.
1. Выбіваць на паверхні металічных вырабаў рэльефны адбітак або ўзор.
Ч. манеты.
2. перан. Выразна, рэзка аддзяляць адно ад другога (крокі, словы, гукі і інш.).
Ч. крок.
Ч. словы.
3. Апрацоўваць (краі заклёпачных швоў металічных вырабаў; спец.).
4. Абразаць ці абломваць верхавінкі сцябла або бакавых парасткаў для ўзмацнення плоданашэння і хутчэйшага паспявання; пасынкаваць (спец.).
|| зак. вы́чаканіць, -ню, -ніш, -ніць; -нены (да 1 знач.), адчака́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены (да 1 і 2 знач.), расчака́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены (да 3 знач.) і прачака́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены (да 4 знач.).
|| наз. чака́нка, -і, ДМ -нцы, ж. і чака́ненне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Карна́ць ’укарочваць’ (Нас.). Укр. корнати, рус. корнать, чэш. krniti ’кастрыраваць’, серб.-харв. кр́њити ’абломліваць, рэзаць, шкодзіць’, славен. krniti ’абразаць, калечыць’; прасл. kъrniti/karnati. Магчыма, да прасл. *kъrpnǫti з наступным пераўтварэннем на дыялектнай глебе ў *kъrnǫti > *kъrniti, паколькі *kъrnǫti успрымалася як разавае дзеянне (для *kъrpnǫti > *kъrnǫti параўн. topnǫti > tonǫti ’тануць, тапіцца’). Калі дапусціць *kъrniti < *kъrnǫti < *kъrpnǫti, тады можна даць наступныя індаеўрапейскія паралелі да славянскіх слоў: літ. kir̃pti ’рэзаць’ (альтэрнацыя ir/ur у балтыйскіх мовах добра вядомая). Лат. cìrpt ’тс’, ст.-інд. kṛpāṇi ’нажніцы, кінжал’ ст.-грэч. κρώπιον ’серп’, ірл. corran ’тс’, cirrim ’рэжу’ (Фрэнкель, 257–258). Існуючыя этымалогіі (∼ літ. kur̃sti ’глухнуць’, лат. kurns ’глухі’ або ст.-інд. kírṇáḥ ’паранены’ і інш. гл. Фасмер, 2, 350) не задавальняюць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)