разду́маць, -аю, -аеш, -ае; зак.

1. Падумаць, усебакова абдумаць.

2. Перадумаўшы, адмовіцца ад задуманага.

Я раздумаў: не паеду.

|| незак. разду́мваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праду́маць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Тое, што і абдумаць.

П. план дзеянняў.

2. Правесці які-н. час думаючы.

|| незак. праду́мваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рассудзі́ць, -суджу́, -су́дзіш, -су́дзіць; -су́джаны; зак.

1. каго-што. Разабраўшы абставіны, факты, вырашыць, хто правы, хто вінаваты.

Р. спрэчку.

Людзі нас рассудзяць.

2. Абдумаць, рашыць, разважыць.

Сама сабе рассуджу.

|| незак. рассу́джваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Размелькава́ць эмац. ’абдумаць’ (Юрч. СНЛ). Ад мелькаваць ’меркаваць’ (там жа) < меркава́ць (гл.) з дапамогай прыстаўкі раз-; пры гэтым адбылася мена р//л.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абмеркава́ць, -мярку́ю, -мярку́еш, -мярку́е; -мярку́й; -меркава́ны; зак., што.

Калектыўна абгаварыць што-н., прааналізаваць, абдумаць і зрабіць вывады.

А. даклад.

А. новы праект статута.

|| незак. абмярко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абмярко́ўванне, -я, н. і абмеркава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абсмакта́ць, -макчу́, -мо́кчаш, -мо́кча; -макчы́; -макта́ны; зак., што.

1. Пасмактаць з усіх бакоў.

А. цукерку.

2. перан. Усебакова вывучыць, абдумаць; смакуючы, падрабязна расказаць аб чым-н. (разм.).

А. усё да дробязей.

|| незак. абсмо́ктваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Прамышлёны ’кемлівы’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Дэрыват ад *пра‑ мысліць: апошняе, магчыма, з польск. przemyśleć ’прадумаць, абдумаць’. Параўн. яшчэ і польск. przemyślność ’кемлівасць, вынаходлівасць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

памеркава́ць, -мярку́ю, -мярку́еш, -мярку́е; -мярку́й; зак.

1. Усебакова разгледзець, абдумаць што-н., дзелячыся сваімі думкамі, меркаваннямі.

Давайце разам памяркуем і вырашым, што будзем рабіць далей.

2. Падумаўшы, разважыць, прыйсці да якога-н. вываду.

Ён памеркаваў і згадзіўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

узва́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.

1. каго-што. Вызначыць вагу каго-, чаго-н.

У. рыбу.

2. перан., што. Папярэдне абдумаць, ацаніць.

У. усе магчымасці.

|| незак. узва́жваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. узва́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца (да 1 знач.); незак. узва́жвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

недаду́маць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і без дап.

Недастаткова, не да канца абдумаць, прадумаць. Відаць, .. [Сотнікаў] чагосьці не зразумеў або недадумаў, магчыма, ён перацаніў ўласную вартасць. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)