распу́хнуць, -ну, -неш, -не; распу́х. -хла; -ні; зак.
1. Моцна апухнуць; ацячы.
Нага распухла.
2. перан. Павялічыцца ў памерах (разм.).
Папка распухла ад папер.
|| незак. распуха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. распуха́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыме́рзнуць, -ну, -неш, -не; -ёрз, -е́рзла; -ні́; зак.
1. Прыліпнуць пад уздзеяннем марозу.
Дошка прымерзла да зямлі.
2. Крыху змерзнуць, падмерзнуць.
Фруктовыя дрэвы прымерзлі.
|| незак. прымярза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прымярза́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
замо́кнуць, -ну, -неш, -не; замо́к, -кла; -ні; зак.
1. Стаць мокрым, намокнуць.
Сена замокла.
Запалкі замоклі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Набрыняўшы ад вільгаці, перастаць цячы.
Бочка замокла.
|| незак. замака́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пасягну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., на каго-што (кніжн.).
Зрабіць замах на каго-, што-н., пазбавіць каго-н. чаго-н.
П. на свабоду чалавека.
|| незак. пасяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абпы́рскаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
Тое, што і апырскаць.
|| незак. абпы́рскваць, -аю, -аеш, -ае.
|| аднакр. абпы́рснуць, -ну, -неш, -не; -ні́.
|| звар. абпы́рскацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. абпы́рсквацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
туры́ць, туру́, ту́рыш, ту́рыць; незак., каго (што) (разм.).
Выганяць, праганяць адкуль-н.
|| зак. вы́турыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны і пратуры́ць, -туру́, -ту́рыш, -ту́рыць; -ту́раны.
|| аднакр. турну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чара́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак. (разм.).
1. Моцна стукнуць па чым-н.
Ч. па патыліцы.
2. Стрэліць кароткай чаргой з аўтаматычнай зброі.
Ч. з аўтамата.
3. Разануць чым-н. вострым.
Ч. нажом.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шчо́ўкаць, -аю, -аеш, -ае; незак., чым і без дап.
Утвараць рэзкія, адрывістыя гукі.
Шчоўкае замок у дзвярах.
У лазняку шчоўкаў салавей.
Ш. абцасамі.
|| аднакр. шчо́ўкнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. шчо́ўканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Падны́каць ’кпіць, насміхацца’ (Шпіл.). Няяснае слова з-за адсутнасці параўнаўчага матэрыялу і геаграфічнай прывязкі. Магчыма, балтызм; параўн. літ. panieka ’пагарда да каго-н.’, paniekinti ’аднесціся з пагардай; пакпіць з каго-н.’, niekti ’пагарджаць’. Аднак не выключана і славянскае паходжанне, з *паднукаць ад выкл. ну! (параўн. яшчэ тураў. ны! выкл.), з развіццём семантыкі ’паганяць, падбухторваць’ — ’кпіць, насміхацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
капану́ць і капяну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.
Разм. Тое, што і капну́ць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)