неду́рно нареч., безл., в знач. сказ. нядрэ́нна, няке́пска, нябла́га; (ничего себе) нішто́ сабе́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Мы́ркаць ’гаварыць, запінаючыся, спыняючыся на паўслове’ (Мядзв.), ’наспеўваць праз зубы, сабе пад нос’, ’выказваць незадавальненне нараканнем’ (Нас.), ’мармытаць’ (Шат.), мыркун ’буркатун’, мыркуння ’гугнявая жанчына’, ’жанчына, якая на ўсялякую прапанову выказвае незадавальненне’ (Нас.), мырчэць ’бурчаць, муркаць; мармытаць’ (Юрч.). Укр. миркнути, рус. мыркнуть ’мармытаць’, ’наспеўваць сабе пад нос’. Гукапераймальнае (Шахматаў, ИОРЯС, 7, 2, 337; Фасмер, 3, 24; Васілеўскі, Прадукт. тыпы, 72).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пага́рдлівы, -ая, -ае.
Які адносіцца да каго-, чаго-н. з пагардай або выражае, утрымлівае ў сабе пагарду да каго-, чаго-н.
Пагардлівыя адносіны.
Пагардлівыя словы.
|| наз. пага́рдлівасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бурката́ць, -качу́, -ко́чаш, -ко́ча; -качы́; незак. (разм.).
1. Тое, што і буркаваць.
Голуб буркоча.
2. што і без дап. Бурчаць, мармытаць.
Б. сабе пад нос.
|| наз. бурката́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
во́бразны, -ая, -ае.
Які змяшчае ў сабе вобразы, паказвае што-н. у вобразах; яскравы, яркі, жывы.
Вобразнае абагульненне ўбачанага.
Гаварыць вобразна (прысл.).
|| наз. во́бразнасць, -і, ж.
В. паэтычнай мовы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вугляво́ды, -аў, адз. -во́д, -у, М -дзе, м.
Неабходныя для жыццядзейнасці арганічныя рэчывы, якія ўтрымліваюць у сабе вуглярод, кісларод і вадарод.
|| прым. вугляво́дны, -ая, -ае і вугляво́дзісты, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адштукава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; зак., што (разм.).
1. Адмыслова зрабіць, вырабіць што-н., надаць чаму-н. закончаны выгляд.
А. сабе дом.
2. Аздобіць, размаляваць, упрыгожыць.
А. кватэру.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Кудо́ю ’куды’ (Янк. Мат., Бяльк.). Рыфмаваныя формы кудою — сюдою заключаюць у сабе флексію творн. скл. ж. р. («ісці шпаркай хадою»).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наўманкі́ ’наўгад, прыблізна’ (браг., З нар. сл.), наўманкі ’навобмацак’ (Сцяшк. Сл.). Да ўману́ць ’убіць сабе ў галаву’, мана́ ’абман’; здань’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
несумле́нны, -ая, -ае.
1. Які страціў сумленне, дазваляе сабе непрыстойныя, бессаромныя ўчынкі.
Н. чалавек.
2. Які выяўляе адсутнасць сумлення.
Усё гэта ў яго нажыта несумленным шляхам.
|| наз. несумле́ннасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)