раса́ ж. роса́;
○ мучні́стая р. — мучни́стая роса́;
◊ з расо́ю — у́тречком;
паку́ль со́нца ўзы́дзе, р. во́чы вы́есць — посл. пока́ со́лнце взойдёт, роса́ о́чи вы́ест
ра́са II ж., церк. ря́са
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Гапцава́ць ’многа есці’ (Шат.). Няма ў рус. і ўкр. мовах у гэтым значэнні. Фармальна падыходзіць для параўнання ўкр. гопцюва́ти ’танцаваць гопаючы; скакаць (аб конях)’, але семантыка вельмі адрозніваецца. Таму можна меркаваць, што бел. лексема гэта нейкае жаргоннае слова, магчыма, запазычана з укр. мовы і ўжываецца ў метафарычным значэнні. Паколькі пакуль няма дадатковых даных аб гісторыі слова гапцава́ць у бел. мове, то больш пэўнага аб ім сказаць нічога нельга.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адмацава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., каго.
Зняць з уліку адкуль‑н. // Скасаваць прымацаванае. [Юра:] — І цяпер я прапаную адмацаваць, пакуль не позна, Толю ад Мішы, каб не мець у звяне лішняга двоечніка. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апра́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Набыць выгляд чыстага, здаровага чалавека; абмыцца.
2. Паздаравець, паправіцца. [Жанчына] больш як год хавала [Івана] ў сваёй хаце, пакуль ён не апратаўся і не пайшоў у партызаны. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́ўэр, ‑а, м.
Нямецкі селянін-землеўласнік. Пракрадваючыся ў нямецкія вёскі і фальваркі баўэраў, яны [уцекачы] здабывалі што-кольвечы з ежы. Быкаў. Пакуль Чырвоная Армія вызваліла Усходнюю Прусію, Дзяніс парабкаваў у нямецкага баўэра. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накрыча́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм. Уволю, многа пакрычаць. Варанецкі хоць і хваляваўся, але вырашыў маўчаць, пакуль не накрычыцца Гаруноў. Дуброўскі. Шыпулька накрычаўся, намахаўся рукамі і праз нейкі час таксама змоўк. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праманта́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Разм. Неразумна, дарма патраціць; прагуляць. Праз дзень Хвашча пахавалі, а да Параскі пасля гэтага заляцаўся панскі аконам Кандрат Сідаравіч.., пакуль не прамантачыў усяго Хвашчоўскага скарбу. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прылама́цца, ‑ломіцца; зак.
1. Атрымаць трэшчыну, надламацца. Пяро прыламалася.
2. перан. Разм. Прывучыцца да чаго‑н. Пакуль прыламаўся да кельнерскіх функцый — не раз апарваўся, носячы па дзве талеркі з гарачым супам... Таўлай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ха́барнік, ‑а, м.
Той, хто бярэ хабар. Хабарнік бярэ хабар і — увесь час дрыжыць, каб яго не злавілі за руку. Асіпенка. З месяц.. [сябры Гарасіма] ваявалі з упартым хабарнікам, пакуль той не здаўся. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ванітава́ць, ‑туе; безас. незак.
Разм.
1. Пра стан моташнасці, рвоты. [Алеся] ванітавала, але ён перамагаў гэта і піў датуль, пакуль пляшка не апусцела. Чарнышэвіч.
2. перан. Разм. Пра пачуццё агіды да каго‑, чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)