◎ Ныркаць ’даваць нырца; падглядваць’ (Касп.), ’пазіраць’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), ныркнуць ’нырнуць’ (Мат. Гом.). Ад нырок ’скачок у ваду’, нырком ’нырцом’, гл. ныриць. Магчымы ўплыў з боку зіркаць ’кідаць погляд’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
характарызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.
1. Даць (даваць) характарыстыку каму-, чаму-н.
Х. вучня з боку паводзін.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выявіць (выяўляць) адметную рысу, асаблівасць каго-, чаго-н.
Яго характарызуе чуласць да людзей.
Нашу літаратуру характарызуе дэмакратычнасць.
|| зак. таксама ахарактарызава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спецыялізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак.
1. каго (што). Даць (даваць) спецыяльныя веды ў якой-н. галіне навукі і тэхнікі, навучыць (навучаць) якой-н. спецыяльнасці.
С. студэнтаў па мовазнаўстве.
2. што. Прызначыць (прызначаць) для спецыяльнага выкарыстання або для работы ў якой-н. спецыяльнай галіне.
С. прадпрыемства на вытворчасці паперы.
|| наз. спецыяліза́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Патоўпіць, ‑цца ’змясціць, -цца’ (Шат.). Балтызм. Параўн. літ. talpà ’аб’ём, ёмістасць’, лат. talpa ’памяшканне’, літ. til̃pti ’змяшчацца, уваходзіць’, tùlpinti ’даваць месца, змяшчаць’, лат. tìlpt ’тс’. Роднаснае з прасл. tъlpa/tьlpa ’натоўп’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́вернуты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад вывернуць.
2. у знач. прым. Павернуты, пахілены, выведзены з нармальнага стаячага становішча (пра што‑н. укапанае ў зямлю). Трактарысту прыходзілася даваць задні ход і адкідваць вывернуты пень убок. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спі́цца, сап’юся, сап’ешся, сап’ецца; сап’ёмся, сап’яцеся; зак.
Разм. Стаць п’яніцам, п’яніцай. Бачыць жонка, што бяда з Савасцеем; трэба якую раду даваць, бо сап’ецца. Чорны. Казалі, што быў .. [дыякан] артыстам, сніўся і пайшоў бадзяцца з парафіі ў парафію. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
поддава́ть несов., в разн. знач. паддава́ць;
поддава́ть мяч паддава́ць мяч;
поддава́ть па́ру паддава́ць па́ры;
◊
поддава́ть жа́ру дава́ць ды́хту;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
подноси́ть несов.
1. падно́сіць;
2. (угощать) частава́ць (чым); (подавать) падава́ць (што);
3. (дарить) дары́ць; дава́ць гасці́нца; см. поднести́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
предпосыла́ть несов. (что, чему) дава́ць (што, перад чым), рабі́ць (што, перад чым), выклада́ць (што, перад чым); см. предпосла́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Му́ткі ’капшук’ (ашм., Сл. ПЗБ). Да муды́, му́дзікі (гл.).
Муткі ’дрыжнік сярэдні, Briza media L.’ (маг., Кіс.). Няясна. Да муці́ць (гл.) ’не даваць спакою, трывожыць’: мяцёлка расліны амаль увесь час непакоіцца; трасецца, дрыжыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)