марына́д, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Вадкасць з воцатам, рознымі вострымі прыправамі і соллю, якой заліваюць прадукты для кансервавання.
2. звычайна мн. (марына́ды, ‑аў). Замарынаваныя прадукты.
[Фр. marinade.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́кравіца, ‑ы, ж.
Жаўтаватая вадкасць з дамешкай крыві, якая выдзяляецца з пашкоджаных тканак і поласцей цела. З раны на галаве нават і цяпер яшчэ сачылася сукравіца. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лу́жына, -ы, мн. -ы, -жын, ж.
1. Невялікая ўпадзіна, напоўненая вадой.
Лужыны на дарогах.
2. Разлітая на паверхні чаго-н. вадкасць.
Л. на падлозе.
◊
Сесці ў лужыну (разм.) — пацярпець няўдачу; апынуцца ў няёмкім становішчы.
|| памянш. лу́жынка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распылі́ць, -пылю́, -пы́ліш, -пы́ліць; -пы́лены; зак.
1. што. Рассеяць, распырскаць моцным струменем (парашок, вадкасць).
2. перан. каго-што. Раскідаць дробнымі групамі, часткамі, пазбавіўшы гэтым дзейнасці, сілы.
Р. сілы.
Р. сродкі.
|| незак. распыля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. распыле́нне, -я, н. і распы́л, -у, м. (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сцячы́, сцяку́, сцячэ́ш, сцячэ́; сцячо́м, сцечаце́, сцяку́ць; сцёк, сцякла́, -ло́; сцячы́; зак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра вадкасць: збегчы па нахіленай паверхні ўніз.
2. Знемагчы ад страты крыві.
Ранены сцёк крывёю.
|| незак. сцяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. сцёк, -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Барля́ць ’пераліваць, узбоўтваць; працаваць без толку’ (Касп.). Параўн. рус. дыял. (пск., вяц., ноўгарад.) бурли́ть ’муціць, мяшаць ваду, пераліваць вадкасць’. Гл. бурлі́ць, буры́ць 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
па́сака, ‑і, ДМ ‑сацы, ж.
1. Спец. Цукрыстая вадкасць, якая выдзяляецца вясной з надрэзанай драўніны.
2. Разм. Кроў, што цячэ з разбітага носа. Пасаку спусцілі з носа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́смактаць, ‑кчу, ‑кчаш, ‑кча; зак., што.
Смокчучы, выцягнуць якую‑н. вадкасць, вільгаць і пад.; выссаць. Высмактаць сок з яблыка. // Разм. Выцягнуць якую‑н. вадкасць помпай або якім‑н. іншым прыстасаваннем. Агонь высмактаў газу з лямпы. // Разм. Прагна выпіць усё. [Настуля:] — Сам гарэлку высмактаў, а чалавека частаваць няма чым. Чарнышэвіч.
•••
Высмактаць (усе, апошнія) сокі (кроў, сілы) з каго-чаго — знясіліць, замарыць.
Высмактаць з пальца — тое, што і выссаць з пальца (гл. выссаць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
састо́яцца, ‑стоіцца; зак.
Пастаяўшы некаторы час, выдзеліць асадак (пра вадкасць). [Геня:] — Я чакаў, калі састоіцца вада. Якімовіч. // Стоячы, дайсці да такой ступені, каб зверху сабралася смятана (пра малако). Малако састоялася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збіра́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Чалавек, які займаецца збіраннем чаго-н. (якіх-н. рэдкасцей, твораў народнай творчасці і пад.).
З. фальклору.
2. Ёмішча, у якім збіраецца якая-н. вадкасць (спец.).
З. вады.
|| ж. збіра́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).
|| прым. збіра́льніцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)