апасты́лець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Вельмі надакучыць, апрыкраць; зрабіцца нямілым, невыносным. [Паўліна:] — Апастылела была за хваробу нават сама сабе. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аднамы́снік, ‑а, м.
Разм. Тое, што і аднадумец. Ты была вельмі патрэбна мне як сябра, як памочнік, як аднамыснік. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разо́рына, ‑ы, ж.
Разм. Асобная разора. Раўнавага была ўжо страчана, і .. [Чубар] паляцеў паміж разорын, хапаючыся рукамі за слізкі бульбоўнік. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сакрэ́тнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць сакрэтнага. На нарадзе была асабліва звернута ўвага на поўную сакрэтнасць і захованасць месца знаходжання ўзвода. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сельсаве́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сельсавета, належыць яму. Даведка была падпісана слабадскім старастам і заверана сельсавецкай пячаткай. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́лавіца, ‑ы, ж.
Ялавая карова; ялаўка. Карова Яўмена шэсць гадоў была ялавіцай, а на сёмы год узяла ды ацялілася. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ліпу́цік, ліпу́чкі ’смолка ліпкая, Viscaria vulgaris Bernt. (ТС). Да ліпнуць (гл.). Утварыліся лексемы ад липуч‑ъ > лі‑пуч‑ъкъ са зменай ч > ц паводле лю́цік. Прымета ліпкасці была вырашальнай і пры ўтварэнні рус. разан. липник ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паслён ’травяністая або кустовая расліна сямейства паслёнавых, Solanum nigrum L.’ (ТСБМ). Укр. пасли́н, пасле́н, пасло́н, пасьлі́н, песли́на, рус. паслён. Паводле Фасмера (3, 212), першапачатковай формай была па‑сльнъ або паслѣнъ (< pa‑ і slina ’сліна’) — ’слізістая расліна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Капро́н ’штучнае валакно з сінтэтычнай смалы капралактаму’ (ТСБМ), у склад якога ўваходзіць капронавая кіслата, якая была так названа паводле лац. назвы ’казы’ — capra (невялікая колькасць кіслаты маецца ў казіным малацэ) (Шанскі, 2 (К), 58; ЕСУМ, 2, 376).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раху́масць (раху́мосць) ’кожная рэч, якая знаходзіцца на ўліку’ (Нас.), сюды ж рахо́мы ’які мае каштоўнасць, вартасць; які знаходзіцца на ўліку’ (Нас.). Мясцовае ўтварэнне ад рахаваць (гл.) па ўзору рухо́мы, рухо́масць (гл.), да якіх была набліжана і фанетыка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)