піць, п’ю, п’еш, п’е; п’ём, п’яце́, п’юць; піў, піла́, -ло́; пі; пі́ты; незак.
1. што і без дап. Глытаць вадкасць.
П. каву.
Хочацца п.
2. Тое ж пра віно, спіртныя напіткі.
П. за чыё-н. здароўе.
Пі — хоць заліся! (пра вялікую колькасць спіртных напіткаў; разм.).
3. Ужываць спіртное; п’янстваваць.
Муж не п’е і не курыць.
П. без просыпу.
◊
Як піць даць (разм.) — напэўна, абавязкова.
|| зак. вы́піць, -п’ю, -п’еш, -п’е; -і́ты (да 1 і 2 знач.).
|| наз. піццё, -я́, н. і пітво́, -а́, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і ме́шаны; незак.
1. што і без дап. Размешваць, перамешваць што-н., пераварочваючы, боўтаючы чым-н.
М. кашу.
2. што з чым. Змешваць, злучаць што-н. з чым-н.
М. пясок з цэментам.
3. Замешваць корм для жывёлы.
4. перан., каго-што ў што. Уцягваць, умешваць, ублытваць у што-н. (разм.).
Не мяшай мяне ў гэту справу.
5. што і без дап. Пераворваць глебу (разм.).
|| зак. памяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і -ме́шаны (да 1 знач.) і змяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і зме́шаны (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пагадзі́цца, -гаджу́ся, -го́дзішся, -го́дзіцца; зак.
1. з кім-чым і без дап. Выказаць згоду з кім-, чым-н.
П. з прапановай. — Так, нам тады было надта цяжка, — пагадзіўся са мной сусед.
2. на чым і без дап. Прыйсці да згоды, сысціся на чым-н.
Пагадзіліся ісці пехатой.
Пагадзіліся на тым, што туды паеду я.
3. з кім-чым. Памірыцца з кім-н. або прымірыцца з чым-н., прывыкнуць да чаго.
Паспрачаліся, а потым пагадзіліся.
Ён ніяк не мог п. з тым, што несправядліва з ім абышліся.
|| незак. пагаджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жанглі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак., чым і без дап.
1. Спрытна падкідваць і лавіць некалькі прадметаў адначасова.
Ж. талеркамі.
2. перан. Спрытна, але адвольна абыходзіцца (з фактамі, словамі і пад.).
Ж. лічбамі.
|| наз. жанглёрства, -а, н. і жанглі́раванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жы́цца, жыве́цца; безас., незак., каму (разм.).
1. з прысл. Пра наяўнасць тых або іншых умоў жыцця.
Добра яму жывецца.
2. з адмоўем. Няма жадання або не падабаецца дзе-н. жыць.
Не жывецца мне без сына.
Не жывецца бацьку ў новай хаце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
забо́йны², -ая, -ае.
1. Прызначаны для забою², які мае адносіны да забою².
Забойная жывёла.
З. цэх.
Забойная вага (вага тушы без шкуры, галавы, ног).
2. Які дзейнічае смяртэльна, забівае насмерць.
Забойная сіла асколка.
|| наз. забо́йнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
за́дні, -яя, -яе.
Які знаходзіцца ззаду, накіраваны назад.
Заднія ногі каня.
Задняе кола.
З. ход (ход назад). Заднім днём (больш раннім, чым было на самой справе).
◊
Без задніх ног (разм.) — пра вялікую стомленасць.
Заднім розумам моцны (разм.) — пра непрадбачлівага, някемлівага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заключы́ць, -ючу́, -ю́чыш, -ю́чыць; зак.
1. са злуч. «што» і без дап. Зрабіць вывад.
Урач заключыў, што ў хворага запаленне лёгкіх.
2. што. Прыняць, падпісаць.
З. пагадненне.
З. дагавор.
|| незак. заключа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. заключэ́нне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закусі́ць², -ушу́, -у́сіш, -у́сіць; зак.
1. што, чым і без дап. Заесці выпітае (віно, гарэлку і пад.).
2. Крыху паесці, перакусіць перад дарогай (разм.).
|| незак. заку́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. заку́сванне, -я, н. і заку́ска, -і, ДМ -ку́сцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зарасці́, -расту́, -расце́ш, -расце́; -расцём, -расцяце́, -расту́ць; -ро́с, -расла́, -ло́; зак.
1. чым і без дап. Пакрыцца якой-н. расліннасцю, валасамі, поўсцю.
З. мохам.
З. барадой.
Сцежка зарасла.
З. граззю (перан.).
2. Пра рану: зажыць (разм.).
|| незак. зараста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)