Verbum

насла́ць², -сцялю́, -сце́леш, -сце́ле; насцялі́; насла́ны; зак.

1. гл. слаць².

2. чаго. Разаслаць, пакласці раўнамерным слоем на паверхні чаго-н.

Н. саломы на начлег.

3. што. Зрабіць, пабудаваць насціл (з дошак, бярвення і пад.).

Н. падлогу.

|| незак. насціла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. насціла́нне, -я, н.

наве́рх, прысл.

1. На верхнюю частку чаго-н., у напрамку да верху чаго-н.

Падняцца н.

Смала выступіла н.

2. прыназ. з Р. Выражае прасторавыя адносіны: ужыв. пры абазначэнні прадмета, асобы, на верхнюю частку якіх ці паверх якіх накіравана дзеянне.

Накінуць плашч н. сукенкі.

нагну́ць, -гну́, -гне́ш, -гне́; -гнём, -гняце́, -гну́ць; -гні́; -гну́ты; зак.

1. што. Сагнуўшыся, нахіліць, накіраваць уніз.

Н. галаву.

Н. галінку дрэва.

2. чаго. Нарабіць, нарыхтаваць нейкую колькасць чаго-н. гнутага.

Н. дуг.

|| незак. нагіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.); наз. нагіна́нне, -я, н.

нагрэ́бці, -грабу́, -грабе́ш, -грабе́; -грабём, -грабяце́, -грабу́ць; нагро́б, -грэ́бла і -грабла́, -грэ́бла і -грабло́; -грабі́; -грэ́бены; зак., што і чаго.

1. Зграбаючы, сабраць нейкую колькасць.

Н. сена.

Н. лісця.

2. перан. Прысвойваючы, сабраць вялікую колькасць чаго-н.

Н. чужога дабра.

|| незак. награба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

над... (над’..., нада...), прыстаўка.

I. Утварае дзеясловы са знач.:

1) павелічэнне чаго-н. чым-н., напр., надбудаваць;

2) няпоўнае дзеянне, якое распаўсюджваецца на частку чаго-н., напр.: надпіць, надламаць, над’есці, надарваць.

II. Утварае назоўнікі і прыметнікі са знач. больш высокага становішча, напр.: надброўе, надгартанны.

во́раг, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто знаходзіцца ў стане варожасці з кім-н.; непрыяцель.

Закляты в.

2. Ваенны праціўнік, непрыяцель.

В. разбіты.

3. чаго. Прынцыповы праціўнік чаго-н.

В. алкаголю.

|| прым. варо́жы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

В. стан.

вяха́, -і́, мн. вёхі і (з ліч. 2, 3, 4) вяхі́, вех, ж.

1. Шост, тычка, звычайна з пучком травы ці галінак на версе для абазначэння мяжы, напрамку, руху.

2. перан., чаго; звычайна мн. Важны момант, этап у развіцці чаго-н.

Асноўныя вехі творчасці пісьменніка.

прыста́віць, -а́ўлю, -а́віш, -а́віць; -а́ўлены; зак.

1. каго-што. Паставіць ушчыльную да чаго-н., прыкласці.

П. зэдлік да ложка.

2. каго (што). Прызначыць для догляду, нагляду пры кім-, чым-н.

П. варту да чаго-н.

|| незак. прыстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прыстаўле́нне, -я, н.

прыступі́цца, -уплю́ся, -у́пішся, -у́піцца; зак.

1. да каго-чаго. Наблізіцца, падысці блізка; звярнуцца да каго-н.

Па балоцістым беразе не п. да ракі.

Сёння да яго не п., такі злы.

2. да чаго. Тое, што і прыступіць (у 3 знач.).

|| незак. прыступа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

запіса́цца, -пішу́ся, -пі́шашся, -пі́шацца; -пішы́ся; зак.

1. Запісаць сябе ў спіс, у склад чаго-н.

З. на прыём да ўрача.

2. Захапіўшыся пісаннем чаго-н., забыцца на час (разм.).

Я так запісаўся, што не заўважыў, як прайшоў час.

3. Зарэгістраваць у загсе свой шлюб (разм.).