Verbum

бадзя́га², -і, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -дзя́зе, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -дзя́г.

Бяздомны без пэўнага занятку чалавек.

Хадзіць бадзягам па свеце.

|| прым. бадзя́жніцкі, -ая, -ае і бадзя́жны, -ая, -ае.

Бадзяжніцкае жыццё.

Бадзяжны люд.

адпачы́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Перапынак у рабоце, у якім-н. занятку для аднаўлення сіл.

Працавалі без адпачынку.

2. Часовае вызваленне ад службы, работы для аднаўлення сіл, для лячэння і пад.; водпуск.

Права на а.

Чарговы а.

усчапі́ць, -чаплю́, -чэ́піш, -чэ́піць; -чэ́плены; зак., што.

1. на каго-што. Павесіць, начапіць.

У. стрэльбу на плячо.

2. на каго і без займ. Надзець на сябе або на каго-н. вопратку (разм.).

У. камізэльку.

|| незак. усчэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

цырымо́нія, -і, мн. -і, -ній, ж.

1. Устаноўлены ўрачысты абрад, парадак правядзення чаго-н.

Вясельная ц.

Ц. прыёму.

2. перан., звычайна мн. Вымушанасць, ненатуральнасць у паводзінах.

Навошта гэтыя цырымоніі? Без цырымоній.

|| прым. цырымо́нны, -ая, -ае.

Ц. паклон.

Ц. госць.

пля́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак.

1. каго і без дап. Ударыць далонню аб далонь або далонню па кім-, чым-н.

П. па твары.

2. што. Кінуць з шумам або ўпасці з шумам (разм.).

П. мокрую анучу аб падлогу.

садану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак. і аднакр. (разм.).

1. што. 3 размаху ўсадзіць што-н. вострае.

С. нож у дрэва.

2. чым і без дап. Моцна ўдарыць.

С. кулаком у бок.

С. з ружжа (выстраліць).

мітусі́цца, -тушу́ся, -ту́сішся, -ту́сіцца; -ту́сімся, -ту́сіцеся, -ту́сяцца; незак.

1. Хутка і без перапынку перамяшчацца ў розных напрамках.

Мітусяцца людзі на вакзале.

Думкі мітусяцца (перан.).

2. Увіхацца, хутка рабіць што-н.

М. каля печы.

3. Мільгацець перад вачамі.

Літары мітусяцца.

напе́ць, -пяю́, -пяе́ш, -пяе́; -пяём; -пеяце́, -пяю́ць; зак.

1. чаго. Спець многа чаго-н.

2. што. Перадаць голасам.

Н. арыю.

3. чаго і без дап. Нагаварыць, напляткарыць на каго-н. (разм.).

|| незак. напява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

суро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што і без дап. (разм.).

1. У народных павер’ях: прынесці няшчасце, хваробу і пад. каму-н. нядобрым вокам.

2. Пахвальбой, прадказваннямі пашкодзіць каму-, чаму-н.

Не хвалі сына, а то можна с.

тлума́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак.

1. што. Раскрываць сэнс, сутнасць чаго-н.

Т. пастанову.

Т. слова.

2. што каму і без дап. Асвятляць якое-н. пытанне, даваць зразумець сэнс чаго-н.

Т. рашэнне задачы.

|| наз. тлумачэ́нне, -я, н.