жарсцві́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Крупінка жарствы.
2. перан. Якасць, уласцівасць жорсткага, жарсткаватага. Заўсёды цвёрды, з жарсцвінкай, голас быў цяпер ціхі, усхваляваны. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шліфо́ўка, ‑і, ДМ ‑уцы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шліфаваць.
2. Адшліфаваная паверхня чаго‑н.; якасць адшліфаванай паверхні. Дэкаратыўная шліфоўка. Добрая шліфоўка.
3. Інструмент для шліфавання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прачну́цца ’перастаць спаць, прабудзіцца’, ’стаць актыўным, выйсці са стану застою, спакою’, ’з’явіцца, выявіцца (пра пачуцці, уласцівасць, якасць)’, дыял. варыянты прочкну́цца, прочихну́цца, прочхну́цца (Нас., Дзмітр.) з устаўным ‑х‑ (‑к‑). Рус. дыял. прочну́ться ’прабудзіцца; ачнуцца’, укр. прочну́тися ’тс’. Гл. ачнуцца, ачхнацца; форма прошнулася (гом., Рам.), на думку Карскага (1, 360), у выніку замены ‑с‑ на ‑ш‑; малаверагодна, хутчэй з ‑чн‑, параўн. рушні́к < ручні́к, сма́шны < сма́чны і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыдзі́рлівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і якасць прыдзірлівага, схільнасць да прыдзірак. Юрка не бачыў такой прыдзірлівасці нават на заводзе ад майстра, калі адбываў там сёлета ў ліпені .. слясарную практыку. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
публі́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць, якасць публічнага (у 1 знач.). Публічнасць лекцыі. Публічнасць суда. // Шырокая вядомасць. Вялікае значэнне надаецца публічнасці спаборніцтва. Для гэтай мэты выкарыстоўваецца не толькі вусная прапаганда. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саладо́сць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і якасць салодкага (у 1 знач.). Саладосць цукерак.
2. Прыемнае адчуванне, задавальненне, выкліканае чым‑н. Сэрца захліпалася ад невядомае саладосці, шчымела і ныла. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
публіцысты́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць, якасць публіцыстычнага; наяўнасць элементаў публіцыстыкі (у творах, творчасці і г. д.). Публіцыстычнасць П. Глебкі розніцца ад мяккага лірызму Я. Купалы, ад эпічнай непаспешлівасці Я. Коласа. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тава́рнасць, ‑і, ж.
Спец.
1. Уласцівасць таварнага (у 2 знач.); адпаведная якасць, што робіць прадметы, прадукты, матэрыялы прыдатнымі для продажу. Таварнасць лесу.
2. Здольнасць вырабляць прадукцыю для продажу, на рынак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сардэ́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і якасць сардэчнага (у 3, 4 знач.); шчырасць. Як многа ў іх [вачах] песеннай ласкі, Сардэчнасць любай, цяпла. Астрэйка. На тварах гвінейцаў такая сардэчнасць, Такое давер’е харошае. Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неабхо́дны, ‑ая, ‑ае.
Такі, без якога цяжка або нельга абысціся; патрэбны. Неабходны дапаможнік. Неабходныя ўмовы. □ Андрэй абвясціў загад Васільева, зрабіў неабходныя распараджэнні. Кулакоўскі. // Абавязковы, непазбежны. Неабходныя меры. □ Прадметнасць — неабходная якасць вобраза. Юрэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)