Аціра́цца (экспр.) ’хадзіць без справы, гультайнічаць’ (КТС), рус. разм. отираться. Ад аціраць, церці, параўн. аціраць бакі ’марнатравіць час’ (Юрч. Фраз., I), церціся ’губляцца, прападаць, хадзіць без справы па суседзях’ (Шат.), церці час ’дарэмна губляць час’ (Шат.); апошняе адпавядае рус. терять время і, магчыма, тлумачыць паходжанне рус. терять ’губляць’ ад церці (тереть), сувязь якіх устанаўлівае Фасмер, 4, 50.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лаўка́ч ’пранырлівы чалавек, які ўмее выгадна ўладкаваць асабістыя справы’ (ТСБМ), ’дзялок, махляр’ (Яўс.). Да лоўкі (гл.). Параўн. лаўчак ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Сухаве́я, сухови́я ’недахоп, няхватка, дрэнныя справы’ (Клім.). Відаць, семантычнае перасэнсаванне сухавея ’суша, засуха’, гл. сухавей; параўн. ЕСУМ, 5, 488.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзяло́к, ‑лка, м.
Чалавек, які лоўка вядзе свае справы (пераважна камерцыйныя), не грэбуючы ніякімі сродкамі для дасягнення мэты. Біржавы дзялок. □ — Вабейка — дзялок, ён умее выкручвацца, праўдамі і няпраўдамі прыбраць да рук, што дрэнна ляжыць. Хадкевіч. [Грэйнім] еў свой хлеб, меў уласны прыбытак, меў справы са слуцкімі купцамі, ён лічыўся не абы-якім дзялком... Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
со́вацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. гл. сунуцца¹.
2. Хадзіць з месца на месца, звычайна без справы; мітусіцца (разм.).
С. з хаты ў хату.
С. з кутка ў куток.
3. Перамяшчацца куды-н.
Лодка соваецца па вадзе.
|| наз. со́ванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
насле́днік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Асоба, якая атрымала спадчыну або мае права на яе атрыманне; спадкаемец.
Законны н.
2. перан. Пераемнік, прадаўжальнік якой-н. справы; нашчадак.
Наследнікі лепшых традыцый.
|| ж. насле́дніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шко́да¹, -ы, ДМ -дзе, ж.
1. Пашкоджанне, урон, страта.
Зрабіць шкоду гаспадарцы.
Без шкоды для справы.
Зрабіць на шкоду каму-н.
2. Страта, прычыненая жывёлай, патрава і месца на зямлі, дзе жывёла можа зрабіць патраву.
Цяля нарабіла ў агародзе шкоды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
валаво́днік, ‑а, м.
Разм. Той, хто валаводзіць, зацягвае вырашэнне якой‑н. справы. Добры народ — валаводнікаў не церпіць у сваім асяроддзі... «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́ка, ‑і, м.
Абл. Умелец, знаток якой‑н. справы. Сцёпка Ляўшун у гэтых справах быў самы дока ва ўсім сяле. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камсамо́льскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да камсамола, камсамольцаў. Камсамольскі білет. Камсамольскі значок. Камсамольскія справы. // Які складаецца з камсамольцаў. Камсамольская арганізацыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)