во́дгаласкі, ‑аў; адз. водгаласак, ‑ску; м.
Разм. Тое, што і водгалас, водгук (у 1 знач.). Грукат дрывасекаў разлягаецца водгаласкамі па ваколіцы. Бядуля. Водгаласкі вайны чуліся на рэйдзе, дзе стаяў абпалены крэйсер ці браняносец. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэваншы́зм, ‑у, м.
Імкненне ўзяць рэванш пасля ваеннага паражэння; палітыка падрыхтоўкі новай вайны з мэтай вярнуць пазіцыі, страчаныя ў папярэдняй вайне. Пленум ЦК КПСС пацвердзіў правільнасць палітыкі, накіраванай на выкрыццё рэваншызму і мілітарызму. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сацыя́л-шавіні́зм, ‑у, м.
Апартуністычная плынь у міжнародным рабочым руху, якая ўзнікла ў час першай сусветнай вайны (1914–1918 гг.), высунула ідэю абароны буржуазнай айчыны ў імперыялістычнай вайне і прапаведвала класавы мір з буржуазіяй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эскала́цыя, ‑і, ж.
Паступовае павелічэнне, узмацненне, пашырэнне чаго‑н. Эскалацыя вайны. □ [Андрэ:] «Я супраць такога разумення, як «якасць мастацтва». Гэта змяншае яго маштабы і садзейнічае эскалацыі цэн. «ЛіМ». // Нарошчванне ўзбраення імперыялістычнымі дзяржавамі, абвастрэнне міжнародных адносін.
[Ад англ. escalation — паступовае ўзмацненне, павелічэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падпа́льшчык, ‑а, м.
Той, хто наўмысна ўчыніў пажар. Пачалося расследаванне справы аб пажары. Але падпальшчыкаў знайсці не ўдалося. Матрунёнак. // перан. Той, хто падбухторвае да чаго‑н. Дарма падпальшчыкі вайны На службу смерці ставяць атам. Тарас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няме́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да немцаў; які належыць немцам, уласцівы ім. Нямецкая мова. □ За гумном .. на высокім узгорку тырчыць аброслы бур’янам нямецкі дот, яшчэ з першай сусветнай вайны. Брыль.
•••
Нямецкі вугал гл. вугал.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагадава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., заг. пагадуй; каго.
1. Выгадаваць, вырасціць усіх, многіх. — А яшчэ, не дай божа, бацька не вернецца з вайны, то хто дзяцей пагадуе. Лобан.
2. і без дап. Гадаваць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыку́льгваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Трохі, злёгку кульгаць; накульгваць. [Цімох] выйшаў з двара проста на поле і сцежкаю, прыкульгваючы, пашыбаваў у Крыніцы. Колас. Архіп — інвалід яшчэ першай .. германскай вайны — крыху прыкульгваў на адну, карацейшую нагу. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўцаге́лак, ‑лка, м.
Разм. Палавіна цагліны. Калі разбіралі царкву, Бацька, ад пылу шэры, Навазіў паўцагелкаў, А потым з іх склалі печку. Барадулін. Паўцагелкамі закладалі пасля вайны ўжо дзірку ў коміне, прывёзшы іх з ўчастка. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапага́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Распаўсюджванне ў масах і тлумачэнне якіх‑н. ідэй, ведаў, вучэння. Прапаганда марксісцка-ленінскай тэорыі. Антырэлігійная прапаганда. // Ідэйнае ўздзейнічанне на шырокія масы, якое носіць палітычны характар. Імперыялістычная прапаганда непазбежнасці вайны.
[Ад лац. propaganda — тое, што трэба распаўсюджваць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)