апіса́ць сов.

1. в разн. знач. описа́ть;

а. падаро́жжа — описа́ть путеше́ствие;

а. гаво́рку раёна — описа́ть го́вор райо́на;

а. маёмасць — описа́ть иму́щество;

а. акру́жнасць — описа́ть окру́жность;

2. (што на каго) завеща́ть (что кому); отписа́ть (что кому);

а. дом на сы́на — завеща́ть (отписа́ть) дом сы́ну;

◊ ні ў ка́зцы сказа́ць, ні пяро́м а. — нар.-поэт. ни в ска́зке сказа́ть, ни перо́м описа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мно́га нареч.

1. в разн. знач. мно́го;

м. ве́даць — мно́го знать;

м. прасі́ць — мно́го проси́ть;

2. в знач. сказ. мно́го;

гэ́тага мне м. — э́того мне мно́го;

◊ ні м. ні ма́ла — ни мно́го ни ма́ло;

м. ду́маць пра сябе́ — мно́го мнить о себе́;

ці м., ці ма́ла — до́лго ли, ко́ротко ли;

м. шу́му з нічо́га — погов. мно́го шу́ма из ничего́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праглыну́ць сов., прям., перен. проглоти́ть;

п. ко́стачку — проглоти́ть ко́сточку;

це́мра ~ну́ла по́стаць чалаве́ка — темнота́ проглоти́ла фигу́ру челове́ка;

п. кні́гу — проглоти́ть кни́гу;

◊ п. пілю́лю — проглоти́ть пилю́лю;

п. язы́к — проглоти́ть язы́к;

(бы́ццам, нібы́) му́ху праглыну́ў — (то́чно) му́ху проглоти́л;

жыўцо́м бы ~ну́ў — живьём бы съел;

як аршы́н ~ну́ў — как (сло́вно) арши́н проглоти́л;

ні вы́плюнуць ні п. — проти́вно есть и жа́лко вы́плюнуть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ры́ба ж. ры́ба;

◊ бі́цца як р. аб лёд — би́ться как ры́ба об лёд;

ні р. ні мя́са — ни ры́ба ни мя́со;

як р. ў вадзе́ — как ры́ба в воде́;

нямы́ як р. — нем (немо́й) как ры́ба;

лаві́ць ры́бу ў каламу́тнай вадзе́ — погов. лови́ть ры́бу в му́тной воде́;

на бязры́б’і і рак — ры́ба — посл. на безры́бье и рак — ры́ба

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ныра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Поўнасцю апускацца ў ваду.

2. Лётаючы ў паветры, крута і хутка апускацца ўніз.

3. перан. Хутка знікаць з вачэй і зноў з’яўляцца (разм.).

Месяц зрэдку ныраў за воблакі.

4. У боксе: ухіляцца ад бакавых удараў праціўніка ў галаву.

|| аднакр. нырну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. ныра́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

міга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Хутка паднімаць і апускаць павекі.

М. вачамі.

2. Падаваць знак рухам павек.

М. сябру.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Свяціцца слабым, няроўным святлом.

Зорка мігае.

4. перан. Хутка праносіцца перад вачамі, мільгаць.

Мігаюць машыны.

|| аднакр. мігну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. міга́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расхіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.

1. што. Адвесці ў бакі, адхінуць захінутае; распасцерці.

Р. полы плашча.

Р. кусты.

2. што. Раскрыць (дзверы, акно, заслону і пад.).

3. што. Разгарнуць (што-н. загорнутае, складзенае, скручанае).

Р. торбу са снеданнем.

4. каго-што. Прымусіць расступіцца.

Р. натоўп.

|| незак. расхіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расхіна́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рызыкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак.

1. Ісці на рызыку, рабіць рызыкоўны ўчынак.

Ён не баіцца р.

2. кім-чым. Падвяргаць каго-, чаго-н. рызыцы (у 1 знач.).

Р. жыццём.

3. з інф. Ісці на ўчынак, звязаны з магчымымі непрыемнасцямі.

Р. заблудзіцца ў лесе.

|| аднакр. рызыкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прымкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.

1. што. Зачыніць, замкнуць на некаторы час.

П. дзверы.

2. Прысунуцца шчыльна да чаго-н.

П. вухам да тэлефоннай трубкі.

3. да каго-чаго. Тое, што і далучыцца.

П. да большасці.

○

Прымкнуць штык (спец.) — надзеўшы, прымацаваць да вінтоўкі.

|| незак. прымыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прымыка́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. што. Прыціснуўшы, пашкодзіць; адцзяліць, адрэзаць.

А. пальцы дзвярыма.

2. што. Сцісканнем адцзяліць вадкасць.

А. тварог.

3. каго-што. Адцясняючы, прымусіць адысці, адступіць.

А. натоўп назад.

4. што. Націснуўшы, зрабіць адбітак на чым.-н.

А. след.

5. што. Зрабіць адбітак тэксту, малюнка; адцрукаваць (спец.).

А. карэктуру.

|| незак. адціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)