Verbum

дастасава́цца, -су́юся, -су́ешся, -су́ецца; -су́йся; зак., да каго-чаго.

Прымяніцца, прыйсці ў адпаведнасць з чым-н.

Д. да навакольнага асяроддзя.

|| незак. дастасо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. дастасава́нне, -я, н.

дастасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак., што да чаго.

Прымяніць, прывесці ў адпаведнасць з чым-н.

Д. тэорыю да практыкі.

|| незак. дастасо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. дастасава́нне, -я, н.

даста́так, -тку, м.

1. Заможнасць, поўная матэрыяльная забяспечанасць.

Жыць у дастатку.

2. звычайна мн. (даста́ткі, -аў). Матэрыяльныя сродкі, набыткі.

Дастаткаў вам у хату!

дастатко́ва, прысл.

1. У патрэбнай меры, досыць.

Д. вялікі.

2. у знач. вык. Даволі, хопіць.

Сродкаў д.

Д. сказаць адно слова, каб ён паслухаў.

дастатко́вы, -ая, -ае.

1. Якога хапае для чаго-н., які задавальняе пэўныя патрэбы.

Дастатковая колькасць сыравіны.

Дастатковая падрыхтоўка.

2. У патрэбнай ступені абгрунтаваны.

Дастатковыя падставы.

|| наз. дастатко́васць, -і, ж.

даста́ўшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Работнік, які дастаўляе што-н.

Д. тэлеграм.

|| ж. даста́ўшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

даста́цца, -а́нуся, -а́нешся, -а́нецца; -а́нься; зак., каму.

1. Зрабіцца чыёй-н. уласнасцю, перайсці ў чыё-н. распараджэнне.

Хата дасталася яму пасля бацькі.

2. безас. Перанесці цяжкія выпрабаванні; трапіць у непрыемнасць.

Ну і дасталося ж яму сёння!

|| незак. дастава́цца, -таю́ся, -тае́шся, -тае́цца; -таёмся, -таяце́ся; -таю́цца.

даста́ць, -а́ну, -а́неш, -а́не; -а́нь; зак.

1. што. Узяць што-н. такое, што знаходзіцца на адлегласці.

Д. талерку з паліцы.

2. да каго-чаго, што або чаго. Дацягнуцца, дакрануцца да чаго-н. аддаленага.

Д. рукой да бэлькі.

Д. дно ў рацэ.

3. Выняць, выцягнуць, набыць што-н., здабыць.

Д. кнігу з партфеля.

Д. асколак з раны.

4. што. Раздабыць што-н.

Д. білет у тэатр.

5. што і чаго. Нажыць што-н. непрыемнае (часцей пра здароўе; разм.).

Д. запаленне лёгкіх.

◊

Дастаць з-пад зямлі (разм.) — любым спосабам адшукаць.

Зімой лёду не дастанеш у каго (разм.) — пра вельмі скупога чалавека.

Крукам носа не дастанеш каму (разм.) — не падступішся да каго-н.

|| незак. дастава́ць, -таю́, -тае́ш, -тае́; -таём, -таяце́, -таю́ць.

даста́ча, -ы, ж.

Поўная матэрыяльная забяспечанасць.

Жыць у дастачы.

дасто́йны, -ая, -ае.

1. Які заслугоўвае, варты чаго-н.

Д. пахвалы.

Д. ганьбавання.

2. Справядлівы, заслужаны.

Дастойная ўзнагарода.

Дастойная сустрэча.

3. Паважаны, шаноўны.

Д. чалавек.

|| наз. дасто́йнасць, -і, ж.