перапсава́ць, ‑псую, ‑псуеш, ‑псуе; ‑псуём, ‑псуяце; зак., каго-што.
Сапсаваць, папсаваць усё, многае. Перапсаваць усе дэталі. □ [Палашка:] — Учора .. надумаўся [дзед Аўсей] аладкі пячы: колькі мукі перапсаваў, сала перапаліў... Лынькоў. // Разм. Зрабіць дрэнны ўплыў на ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыва́тнік, ‑а, м.
Разм. Прыветны прадпрыемец, гандляр. Гэта азначае, што бераг належыць прыватніку, і калі ты хочаш тут адпачыць або выкупацца — звярніся да гаспадара, ён за пэўную плату дазволіць табе гэта зрабіць. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыплю́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
1. Націснуўшы, зрабіць плоскім, трохі сплюшчыць. Прыплюснуць галоўку цвіка.
2. Сціснуць, закрыць (павекі). Станішэўскі.. хітра прыплюснуў павекі, пакрытыя чырвонай сеткай жылак. Асіпенка. [Паненка] прыплюснула пяшчотна вейкі. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ссука́ць, ссучу, ссучаш, ссуча; зак., што.
1. Звіць, скруціць некалькі нітак у адну.
2. Зрабіць, падрыхтаваць што‑н. суканнем. Насвістваючы «Трансвааль, Трансвааль», выкраіў [Амелька] па шаблону халявы і перады, ссукаў і навашчыў дратву. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
атруці́ць, ‑ручу, ‑руціш, ‑руціць; зак., каго-што.
1. Прымусіць памерці, даўшы атруты. [Стэфа:] — Шкада сабаку. А што з ім? [Гаспадыня:] — Атруцілі. І ведаю нават хто. Савіцкі. — Мама, мама! — пачаў Юрка. — Ты ведаеш, чаму наш Лёнька памёр? Гэта ж Хімка атруціла яго? Гроднеў. // Пашкодзіць, ужыўшы атрутнае рэчыва. Міхал памёр ад сухот, мусіць, бо на вайне атруцілі яму лёгкія ўдушлівым паветрам. Чорны.
2. Зрабіць шкодным што‑н., усыпаўшы атруты. Атруціць ваду.
3. перан. Зрабіць шкодны ўплыў на каго‑, што‑н. [Леанарда:] — Душу мне атруцілі багачы. Клімковіч.
4. перан. Пазбавіць радасці, зрабіць непрыемным. [Аўгіння:] — Пэўна ж, я сама вінавата: на багацце пагалілася. А гэта багацце мне вылезла бокам і атруціла мне жыццё. Колас. Ды хіба мог я меркаваць тады, што гэты рахманы Паўлюк атруціць маё жыццё. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разве́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што, аб кім-чым. Даведацца, дазнацца (разм.).
Р. планы.
2. што. Правесці, зрабіць разведку (у 1 і 2 знач.) чаго-н.
Р. размяшчэнне праціўніка.
Р. запасы нафты.
|| незак. разве́дваць, -аю, -аеш, -ае; наз. разве́дванне, -я, н.; прым. разве́двальны, -ая, -ае (паводле 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскава́ць, -кую́, -куе́ш, -куе́; -куём. -куяце́, -кую́ць; -ку́й; -кава́ны; зак., каго-што.
1. Вызваліць ад падкоў.
Р. коней.
2. Вызваліць ад кайданоў.
Р. рукі.
3. перан. Зрабіць вольным, даць магчымасць поўнасцю праявіцца.
Р. ініцыятыву мас.
|| незак. раско́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. раско́ўванне, -я, н. і раско́ўка, -і, ДМ -ко́ўцы. ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́пусташыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак. (разм.).
1. што. Зрабіць пустым; апаражніць.
В. торбу сухароў.
2. перан., каго-што. Пазбавіць маральнай, творчай сілы.
В. душу.
Бязмэтнае жыццё выпусташыла гэтага чалавека.
3. перан., што. Пазбавіць жывога зместу, галоўнага, істотнага (у вучэнні, тэорыі і пад.).
В. ідэю.
|| незак. выпусто́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пракалупа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што (разм.).
1. Калупаючы, зрабіць адтуліну ў чым-н.
П. ямку ў лёдзе.
2. і без дап. Калупаць некаторы час.
|| незак. пракалу́пліваць, -аю, -аеш, -ае і пракалу́пваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).
|| аднакр. пракалупну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні.
пракаменці́раваць гл. каменціраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыду́маць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што. Стварыць у думках, вынайсці, здагадацца што-н. зрабіць.
П. мелодыю.
П. адгаворку.
2. каго-што і з дадан. Выдумаць тое, чаго не было на самай справе.
Ты ўсё прыдумаў, гэтага там не было.
|| незак. прыдумля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і прыду́мваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)