пале́жваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Праводзіць час лежачы; ляжаць час ад часу. Палежваць на печы. □ «Масквічык» гэты быў ужо не новы, ды і ездзіў Якаў не з асаблівай асцярогай, таму даводзілася палежваць пад рысорамі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
катану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм.
1. Аднакр. да катаць.
2. Паехаць куды‑н. — А я білетаў не дастаў, — бесклапотна паведаміў Віцька. — Раскупілі. Таму мая прапанова: сядзем на аўтобус і катанём за горад. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зазвані́ць, ‑званю, ‑звоніш, ‑звоніць; зак.
Пачаць званіць. // Азвацца звонам; празваніць. Гадзіннік зазваніў, і танцоры спынілі танец. Чорны. / у перан. ужыв. Год таму назад прыйшоў .. [М. Танк] у беларускую літаратуру .. і зазваніў сваімі вершамі на старонках беларускіх выданняў. Шырма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассакрэ́ціць, ‑рэчу, ‑рэціш, ‑рэціць; зак., каго-што.
1. Зрабіць вядомым тое, што раней было сакрэтным. [Наведванне хлопцамі вёскі Рог] было небяспечна, таму што магло хутка рассакрэціць прыпынак падпольнага абкома. Казлоў.
2. Разм. Выключыць з саставу асоб, дапушчаных да сакрэтнай работы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самадзе́ючы, ‑ая, ‑ае.
1. Які дзейнічае аўтаматычна, сам сабою. Самадзеючыя апараты.
2. Заснаваны на актыўным самастойным дзеянні. Асобая грамадская ўлада неабходна таму, што самадзеючая ўзброеная арганізацыя насельніцтва зрабілася немагчымай з часу расколу грамадства на класы... Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хларафі́лавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да хларафілу. Носьбітам зялёнага колеру раслін з’яўляюцца хларафілавыя зерні. «Беларусь». Кісліца прывыкла жыць у зацененым лесе. Таму, трапляючы пад уздзеянне прамых сонечных прамянёў, хларафілавыя зерні перамяшчаюцца да сценак клетак. Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкасі́цца сов.
1. откоси́ться;
мы ~сі́ліся два дні таму́ — откоси́лись два дня тому́ наза́д;
2. кося́, отдали́ться;
~сі́ліся ад ракі́ ме́траў на сто — кося́, отдали́лись от реки́ ме́тров на́ сто
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падлабу́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
Разм. Падлашчыцца, падлізацца. Аўдзееў сапраўды баяўся, каб Дзікавіцкі, правяраючы ўлік маёмасці і грашовыя справы, не выявіў усіх яго грахоў. Таму ён і дзяжурыў цэлымі днямі ў канторы, стараючыся падлабуніцца да Дзікавіцкага. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дня́мі, прысл.
1. Некалькі дзён таму назад або праз некалькі наступных дзён; на днях. Днямі меўся адбыцца раённы агляд мастацкай самадзейнасці. Асіпенка.
2. З ранку да вечара; на працягу многіх дзён. Чытаць днямі. Днямі сядзець над разлікамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціпу́н, ‑а, м.
Хвароба птушак — храсткаваты нараст на канцы языка.
•••
Ціпун на язык каму — нядобрае нежаданне таму, хто сказаў што‑н. непрыемнае, непажаданае. [Мігуцкі:] Пакуль вы надумаецеся, дык немец сцапае вас, як курапатку. [Ганна Якаўлеўна:] Ціпун вам на язык! Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)