абязво́лець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Страціць здольнасць валодаць сабою; стаць бязвольным. Калі Ціхану стала горш і ён абязволеў, Мальвіна перастала рагатаць і свавольнічаць. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знепрыто́мнець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Страціць прытомнасць. Карпавіч на міг расплюшчыў вочы, павёў імі па людзях, але, знясілены, зноў апусціў павекі і знепрытомнеў. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знясі́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.
Страціць сілы, зрабіцца слабым, бяссільным. Знясіліцца ад цяжкай работы. □ [Васіль] адужваў кволасць, адужваў сябе, касіў, пакуль не знясіліўся дарэшты. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэзарыентава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак. і незак.
1. Страціць (страчваць) правільную арыентацыю, правільнае ўяўленне аб часе і прасторы.
2. толькі незак. Зал. да дэзарыентаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́цвісці, ‑цвіце; зак.
Страціць першапачатковы колер; зліняць. Выцвілі шпалеры на сценах. □ Валасы ў дзяўчыны выцвілі, твар загарэў, аж чорны стаў, а нос аблупіўся. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паліня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.
1. Страціць сваю першапачатковую афарбоўку; выцвісці. Пасціраліся і абцёрліся вуглы ў гармоні, .. палінялі залочаныя мяхі. Лынькоў. Гляджу на леташнія здымкі, Што крышку палінялі без пары. Грахоўскі. // перан. Разм. Страціць выразнасць, яркасць. Палінялі зоркія вочы сялянкі, якая з маленства ўглядаецца ў бязмежжа палявых прастораў. Грахоўскі.
2. Скінуць ці змяніць у пэўныя перыяды сваё верхняе покрыва (пра жывёл, птушак).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзе́я, -і, мн. -і, -дзе́й, ж.
1. Чаканне чаго-н. добрага, упэўненасць у ажыццяўленні чаго-н.
Светлая н.
Страціць надзею.
2. Той, або тое, на каго, на што можна спадзявацца, апірацца.
Сын — уся мая н.
◊
Падаваць надзеі — выяўляць якія-н. задаткі, праяўляць здольнасці да чаго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надлама́цца, -ламлю́ся, -ло́мішся, -ло́міцца; -лама́ўся, -ма́лася; -ламі́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Атрымаць трэшчыну, не пераламацца зусім.
Сук надламаўся.
2. перан. Страціць фізічныя або душэўныя сілы; аслабець.
Здароўе надламалася.
3. перан. Стаць іншым, змяніцца.
У іх узаемаадносінах нешта надламалася.
|| незак. надло́мвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адсо́хнуць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -со́хне; -со́х, -хла; зак.
1. Пра часткі раслін: засохшы, адпасці.
Галінка адсохла.
2. Пра частку цела: страціць здольнасць рухацца, дзейнічаць з прычыны хваробы (разм.).
Рука адсохла.
◊
Каб табе язык адсох — праклён таму, хто нядобра сказаў.
|| незак. адсыха́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рашы́цца, рашу́ся, рэ́шышся, рэ́шыцца; зак.
1. на што і з інф. Знайшоўшы ў сабе сілы, смеласць, адважыцца на што-н.
Р. на далёкую паездку.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Атрымаць тое ці іншае рашэнне.
Ураўненне не рашылася.
3. Страціць што-н. (разм.).
Мы ўсяго рашыліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)