Насцяба́цца ’напіцца да ап’янення’ (Нас.), насціба́цца ’напіцца ўдосталь’ (Мядзв.), насцёбацца ’напіцца гарэлкі’ (лях., Янк. Мат.). Да сцяба́ць ’сячы, хвастаць; піць залпам і інш.’, развіццё семантыкі ’біць’ > ’піць’, гл. ця́пнуць ’выпіць’, урэ́заць ’тс’ і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паскрыпе́ць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак.
Скрыпець некаторы час. [Гарнец:] У шэсцьдзесят сем год ды з маім здароўем не пра жаніцьбу ўжо думаць... [Зыль:] Нічога, паскрыпіш яшчэ. Губарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шыпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; незак.
1. Утвараць глухія гукі, якія нагадваюць доўгі гук «ш».
Гадзюка шыпіць.
Шыпеў газавы струмень.
2. перан. Гаварыць здушаным ад злосці голасам (разм.).
3. перан. Вымаўляць доўгі гук «ш», патрабуючы цішыні.
|| наз. шыпе́нне, -я, н. і шып, -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
галёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Частка нагі ад калена да ступні. Балелі ногі ў галёнках, хацелася піць, і ціха ныла спіна. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
двухсу́тачны, ‑ая, ‑ае.
Працягласцю ў двое сутак; разлічаны на двое сутак. Змораныя двухсутачным бесперапынным пераходам і цяжкім боем.., людзі не хацелі ні есці, ні піць. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упрыку́ску, прысл.
Адкусваючы цукар драбкамі (піць чай, кофе і пад.). Чай гаварылі густы, ажно чорны, рафінад не кідалі ў шклянкі — не было лыжачкі, пілі ўпрыкуску. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
успу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. успух, ‑а; зак.
Павялічыцца ў аб’ёме, апухнуць. Шчака ўспухла. Ногі ўспухлі. □ Дыхаць цяжка, грудзі ўспухлі, Точыць смага, прага піць. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пахлы́скаць ’паесці’ (віл., Сл. ПЗБ), пахлястиць ’пахлябтаў’ (Ян.), хлыстаты ’хлябтаць, піць’ (Клім.), лиыснуты ’глынуць’ (драг., Сл. ПЗБ). Да прасл. xlystati/xlyskati, параўн. укр. хлистати ’хлябтаць, піць’, ппольск. chlystać ’тс’, славен. hllstati ’хапаць ротам’ (Трубачоў, Эт. сл., 8, 42) — якія з’яўляюцца гукаперайманнямі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папі́ць, ‑п’ю, ‑п’еш, ‑п’е; ‑п’ём, ‑п’яце; пр. папіў, ‑піла, ‑піло; заг. пані; зак., што і чаго.
1. Выпіць, напіцца чаго‑н. Поўдзень. Духата. Адны пасажыры пабеглі пашукаць чаго папіць, другія выйшлі проста размяцца. Ракітны. — Піць хачу, — сказала .. [Зося]. — Можна папіць вады? Хомчанка.
2. Выпіць усё, многае. [Жагула:] — Проша, госцікі, да стала. Папіць гарэлку мы і без мужыка патрапім. Крапіва.
3. і без дап. Піць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трухля́ціна, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што струхлела, разбурана трухленнем. А калі ён [Гіляр] добра топнуў нагой і скарыначку тую прабіў, дык адразу праваліўся ў гнілізну, у трухляціну. Дубоўка. Піць, увесь час хочацца піць, а балота дыхае на нас нейкай трухляцінай. Бажко. / у перан. ужыв. [Вольга Віктараўна:] — Андрэй Пятровіч, скажыце, калі ласка: дабро вы робіце народу ці зло, забіваючы розум дзяцей і іх чыстыя душы ўсякаю казённаю трухляцінаю? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)