аспрэ́чваць несов.
1. оспа́ривать; см. аспрэ́чыць;
2. (добиваться чего-л.) оспа́ривать;
а. зва́нне чэмпіёна — оспа́ривать зва́ние чемпио́на
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бамбардзі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Салдацкі артылерыйскі чын у царскай арміі і флоце, а таксама асоба, якая мае такое званне.
2. Ігрок, які часта забівае галы (у футболе, хакеі).
Лепшы б. сезона.
|| прым. бамбардзі́рскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скампраметава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго-што.
Зняславіць каго‑н. чым‑н.; паставіць у няёмкае становішча. [Бародка:] — Званне настаўніка — святое званне... І калі запляміць яго, скампраметаваць — не будзе вам павагі ні ад вучняў, ні ад бацькоў. Шамякін. [Настаўніца:] — Ахвотна запішу адрасы і нават дам запіску. Спадзяюся, што ніхто мяне не скампраметце? Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
архіепі́скап, ‑а, м.
Духоўнае званне, сярэдняе паміж епіскапам і мітрапалітам, а таксама асоба, якая носіць гэты тытул; старшы епіскан; архібіскуп.
[Грэч. archieposkopos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыя́кан, ‑а, м.
Ніжэйшае духоўнае званне, памочнік свяшчэнніка пры адпраўленні царкоўнай службы. Вялізны чорны дыякан узрушыў царкву магутным басам. Асіпенка.
[Грэч. diákonos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
статс-да́ма, ‑ы, ж.
У дарэвалюцыйнай Расіі — вышэйшае прыдворнае званне жанчыны з прывілеяванага саслоўя, якая ўваходзіла ў світу каранаванай асобы.
[Гал. staatsdame.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ю́нкерства, ‑а, н.
1. зб. Юнкеры. Прывілеі юнкерства.
2. Званне юнкера (у 1, 2 знач.), а таксама прабыванне ў юнкерах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ма́ршал ’воінскае званне вышэйшага каманднага саставу’, ’губернскі прадвадзіцель дваранства’ (ТСБМ, Нас.). Запазычана з рус. мовы, у якой маршал з с.-в.-ням. marschalc ’стайнік’ (Фасмер, 2, 576; Крукоўскі, Уплыў, 82).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ты́тул 1 ‘загаловак кнігі’, ‘першая старонка кнігі, тытульны ліст’ (ТСБМ, Гарэц., Некр. і Байк.), ст.-бел. тытулъ, тителъ, титулъ ‘загаловак, назва’, ‘надпіс’. Са ст.-польск. tytuł ‘тс’, якое з лац. titulus ‘тс’, ‘надмагільны надпіс’, ‘подпіс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 188), у ВКЛ таксама ‘прычына, падстава, права’ (Жлутка).
Ты́тул 2 ‘ганаровае або дараванае дваранскае званне (барон, князь, граф)’ (ТСБМ, Некр. і Байк.): у каго ў шкатуле, той і ў тытуле (брасл., Рабк.), ‘вясельны чын асоб, што маюць акрэсленыя функцыі ў рытуале’ (беласт., Этнагр. зб., 112), ст.-бел. тытулъ, титулъ ‘тытул, званне’ (1438 г., ГСБМ). Са ст.-польск. tytuł < лац. titulus ‘ганаровае званне, слаўнае імя’, ‘гонар, слава’, ‘подзвіг, заслуга’, сюды ж ст.-бел. тытуловати ‘называць’ (1622 г.) са ст.-польск. tytułować ‘называць’, якое з лац. titulāre ‘тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 198).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гардэмары́н, ‑а, м.
У дарэвалюцыйнай Расіі — званне выхаванца старэйшага класа марскога кадэцкага корпуса, а таксама чын (ніжэйшы за мічмана) у флоце.
[Фр. garde-marine.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)