Verbum

раскату́рхацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак. (разм.).

1. Абудзіцца ад сну.

Кастусь доўга не мог р. ад сну.

2. перан. Выйсці са стану пасіўнасці, разварушыцца.

Нарэшце дзеці раскатурхаліся.

|| незак. раскату́рхвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

распіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. гл. распяцца.

2. перан. Траціць шмат сіл, намаганняў, адстойваючы што-н., пераконваючы каго-н. у чым-н. (разм.).

Хлапец доўга распінаўся, даводзячы, што ён не вінаваты.

заспако́іцца, -о́юся, -о́ішся, -о́іцца; зак.

Суняць свой непакой, узбуджанасць, супакоіцца.

Даведаўшыся пра гэта здарэнне, я доўга не магла з.

◊

Заспакоіцца на дасягнутым — дамогшыся пэўных поспехаў, страціць актыўнасць, энергію.

|| незак. заспако́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

заспа́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; -па́ны; зак.

1. Прачнуцца пазней, чым трэба, праспаць.

Сёння трохі заспаў.

2. што. Доўга сплючы, пазбавіць свежасці (разм.).

З. твар.

|| незак. засыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

накруці́цца, -ручу́ся, -ру́цішся, -ру́ціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Навіцца, наматацца на што-н.

Ланцуг накруціўся на барабан.

2. перан. Многа, доўга пахадзіць, стаміцца ад клопатаў (разм.).

Н. за раніцу.

пранасі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -но́сіцца; зак.

1. Прабыць у носцы які-н. час.

Боты пранасіліся доўга.

2. Знасіцца да дзірак.

Пінжак пранасіўся на локцях.

|| незак. прано́швацца, -аецца (да 2 знач.).

лі́шні, -яя, -яе.

1. Збыткоўны, які перавышае адпаведную колькасць, празмерны.

Лішнія грошы.

Лішнія турботы.

2. Непатрэбны, бескарысны.

Лішнія рэчы.

3. Дадатковы, пабочны.

Сказаць л. раз не шкодзіць.

◊

Без лішніх слоў — не размаўляючы доўга.

разважа́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Вывад, рад думак, выкладзеных у лагічна паслядоўнай форме.

2. звычайна мн. Выказванні, абмеркаванні, размовы.

Многа часу траціцца на разважанні.

◊

Без разважання (разм.) — адразу, доўга не думаючы.