аглу́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. аглух, ‑ла; зак.
1. Страціць пачуццё слыху; стаць глухім. — Ты што?! — грымнуў гаспадар кулаком па стале. — Аглухла?.. Бажко. Такі шум, гоман на кірмашы, што чалавек ледзь не аглух. Якімовіч.
2. Стаць прыглушаным, заціхнуць (пра гукі). Гудок паравоза раптоўна аглух.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́цадзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.
1. Цэдзячы, павольна выпусціць, выліць. Выцадзіць піва з бочкі.
2. Разм. Павольна выпіць. Гаспадар выцадзіў конаўку і наліў яшчэ. Асіпенка.
3. перан. Разм. Сказаць што‑н. павольна, неахвотна. Спаткаўшы Шашу, [Насця] праз зубы выцадзіла: — Ненавіджу цябе ўсёй сваёй душой. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гаспады́ня, ‑і, ж.
1. Жан. да гаспадар (у 1, 2, 3 і 4 знач.).
2. Разм. Жонка. А пасля настала хвіліна развітання, провадаў, нястрымных слёз гаспадыні і сарамлівых — гаспадара. Бярозкін.
•••
Хатняя гаспадыня — жанчына, якая не занята ў грамадскай вытворчасці, а вядзе хатнюю гаспадарку сваёй сям’і.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паха́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Тое, што і пахаджаць. На гэты раз чытанне штось не ладзілася, і Лабановіч часта адрываўся ад кнігі, пахаджваў па пакоі і думаў. Колас. Толькі цяпер я заўважыў, што сярод статка важна пахаджвае на сваіх высокіх нагах даўганосы гаспадар балот. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тамада́, ‑ы, ДМ ‑дзе, м.
Асоба, якая вядзе банкет. Дзе абвалаў, вадаспадаў Рэха гэткае лунае, Што не чутна, за каго там Тамада тост абвяшчае. Зразумела, пераможцам. Танк. Шалва Дад[ыя]ні — нязменны тамада і мудры гаспадар стала — сядзіць разам з Эдуардам Людвігавічам і Уладзімірам Кавальскім. Хведаровіч.
[Грузінскае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
філянго́вы, ‑ая, ‑ае.
З філёнгамі (у 1 знач.). [Бацька:] — Будзеш сам жыў-здароў — новую хату збудуеш... Дзверы ўставіш філянговыя, высокія. Грамовіч. Шырыня хаты з трыма вокнамі на вуліцу, жоўтыя філянговыя аканіцы, гонтавы дах на падшыўцы — усё гаварыла, што тут жыве чалавек з густам, гаспадар. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчэ́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.
1. Скаліць, аскальваць. Гаспадар спачувальна шчэрыць рот. Савіцкі. Аўчарка гыркала, шчэрыла зубы, рвалася да дрэва. Шыловіч. / у перан. ужыв. Стаю І на мяне падлога шчэрыць Крывыя, праржавелыя цвікі. Бураўкін.
•••
Шчэрыць зубы — тое, што і скаліць зубы (гл. скаліць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсе́яцца сов.
1. отсе́яться;
во́труб’е адсе́ялася ад мукі́ — о́труби отсе́ялись от муки́;
2. перен. отсе́яться;
ча́стка слухачо́ў адсе́ялася — часть слу́шателей отсе́ялась;
3. (кончить сев) отсе́яться;
гаспада́р адсе́яўся — хозя́ин отсе́ялся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
апраці́вець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць агідным, невыносным для каго‑н. Яго гаспадар Сымон, Ракуцька здорава такі .. апрацівеў [Паліводскаму] сваёю хатняю гаворкаю заўсёды аб хлебе і вопратцы. Чорны. Усё.. [Нэлі] раптам апрацівела: і сённяшні вечар з нечаканай трывогай ад сустрэчы з Ласухам, падман маці, п’яны голас Сцяпана. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пла́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
1. Палавіна расколатага ўздоўж бервяна. Партызаны ўвішна накладалі на сані сухія бярозавыя плашкі. М. Ткачоў. Гаспадар павесіў на сценку лямку, прымасціўся на плашцы дроў, а Лену запрасіў сесці на зэдлік. Галавач.
2. Інструмент, якім наносяць разьбу на металічныя дэталі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)