расплінтава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
Спец.
1. Разраўнаваць, ачысціць паверхню чаго‑н. (зямлі, балота і пад.). На дварэ была вясна, і трэба было старацца расплінтаваць хоць невялікія лапіны пад сяўбу. Пальчэўскі.
2. Раскалоць глыбы каменя на кавалкі, патрэбныя для далейшай апрацоўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
страсяну́ць, -сяну́, -сяне́ш, -сяне́; -сянём, -сеняце́, -сяну́ць; -сяні́; -сяну́ты; зак.
1. каго-што і чым. Рэзкім, парывістым рухам скалануць.
С. галіну грушы.
С. чупрынай.
2. што. Трасучы, ачысціць ад чаго-н.
С. з плашча пыл.
3. каго-што. Пры яздзе па няроўнай дарозе падкінуць, трасянуць (безас.).
Пры павароце машыну моцна страсянула.
4. перан., што. Парушыць цішыню, спакой.
Моцны крык страсянуў цішыню.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падме́сці, ‑мяту, ‑мяцеш, ‑мяце; ‑мяцём, ‑мецяце; пр. падмёў, ‑мяла, ‑мяло; зак., што і без дап.
Метучы, ачысціць паверхню чаго‑н. ад смецця, пылу і пад. Падмесці падлогу ў хаце. □ Пакуль прыбрала [Лена] у клубе, у бібліятэцы,.. пакуль падмяла дарожку ды пасыпала жоўтым пяском — звечарэла. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здзьму́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак. і аднакр., што.
Дзьмухнуўшы, скінуць, знесці што‑н., ачысціць ад чаго‑н. Стары бераж[лів]а падняў з зямлі кавалак хлеба, асцярожна здзьмухнуў з яго пылінкі, пясок. Лынькоў. [Лукаш] нахіліўся да агню, узяў вугольчык, здзьмухнуў з яго попел і палажыў у люльку. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наве́яць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́й; -е́яны; зак., што і чаго.
1. Веючы, ачысціць нейкую колькасць збожжа.
Н. тону пшаніцы.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Нанесці, прынесці ветрам.
Навеяла завіруха гурбы снегу.
3. перан. Выклікаць у каго-н. пэўны настрой, думкі і пад., прывесці ў пэўны душэўны стан.
Н. сум.
|| незак. наве́йваць, -аю, -аеш, -ае і навява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прага́л, прагалак, прага́ліна, прога́ліна, прогу́ліна, прага́н, праго́л ’незарослае дрэвамі месца ў лесе, палянка’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл., Мік., Шат.; в.-дзв., Сл. ПЗБ; Мат. Гом., ТС), ’праталіна’, ’абсеў’, ’лапіна з вымаклым збожжам’ (Сл. ПЗБ, Мат. Гом.). Рус. прога́л, прога́ль, прога́лина ’прагаліна’, укр. прога́лина ’просека ў лесе, палянка’, прога́льовина ’палянка ў лесе’, прага́люватина ’абсеў сярод збожжа’. Дэрыват ад усх.-слав. прогалити, параўн. рус. прога́лить ’агаліць, ачысціць месца ад хмызняку’, звязана чаргаваннем з голы (гл. Фасмер, 3, 372). Гл. яшчэ гала.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́граб, ‑а, м.
Яма з крытым верхам і сценамі з бярвення, якая служыць для захавання бульбы, гародніны. Перад касавіцай кончылася ў пограбе бульба, і стары загадаў бабам ачысціць пограб ад бруду. Брыль. // Ніжняя частка дома, падвал, дзе захоўваюцца прадукты. Бульбу перанеслі ў сенцы, саставілі мяшкі наўкруг .. над пограбам. Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́мазаць, ‑мажу, ‑мажаш, ‑мажа; заг. вымаж; зак., што.
1. Намазаць, нацерці чым‑н. Вымазаць паркет масцікай.
2. у што. Разм. Запэцкаць, замазаць. Вымазаць адзенне ў мел.
3. Разм. Расходаваць на мазанне, націранне. Вымазаць увесь вазелін. // Зняць, ачысціць з паверхні чаго‑н. рэшткі масла, смятаны і пад. Вымазаць скавараду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апрацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.
1. што. Вырабіць, адшліфаваць, ачысціць, зрабіць гатовым для чаго-н.
А. дэталь.
А. камень.
2. што. Падрыхтаваць для пасеву, пасадкі.
А. зямлю.
3. перан., каго-што. Уздзейнічаць на каго-н. у пажаданым кірунку, схіліць да чаго-н.
4. Надаць чаму-н. завершаны выгляд; зрабіць больш дасканалым.
|| незак. апрацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. апрацо́ўванне, -я, н. і апрацо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абадра́ць, абдзяру́, абдзярэ́ш, абдзярэ́; абдзяро́м, абдзераце́, абдзяру́ць; абдзяры́; абадра́ны; зак., каго-што.
1. Здзерці з усіх бакоў, абдзерці, злупіць, ачысціць.
А. кару.
А. пяньку.
2. Пакрыць драпінамі; падрапаць.
А. нос.
3. перан. Абабраць, абакрасці, ашуканствам пазабіраць што-н. у каго-н. (разм.).
А. пакупніка.
|| незак. абдзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абдзіра́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.) і абдзі́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)