Verbum

падча́с, прысл. і прыназ.

1. Часам, у асобныя прамежкі часу.

Яму п. бывае сумна.

2. прыназ. з Р. Выражае часавыя адносіны: ужыв. пры ўказанні на з’яву, падзею, тэрмін, у час якіх адбываецца ці існуе што-н.

П. аварыі загінулі пасажыры.

мікраскапі́чны, -ая, -ае.

1. Зроблены, даследаваны пры дапамозе мікраскопа.

М. аналіз.

2. Вельмі малы, які можна ўбачыць толькі пад мікраскопам.

Мікраскапічныя клеткі.

3. перан. Вельмі маленькі, нязначны па велічыні, памерах.

Мікраскапічная дэталь.

|| наз. мікраскапі́чнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

міра́ж, -у́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Аптычная з’ява ў атмасферы, пры якой на гарызонце становяцца бачнымі адлюстраванні розных аддаленых наземных прадметаў.

М. у пустыні.

2. перан. Тое, што не адпавядае рэчаіснасці, што не можа здзейсніцца.

|| прым. міра́жны, -ая, -ае.

мо́лат, -а, М -лаце, мн. -ы, -аў, м.

1. Вялікі цяжкі малаток для ручной коўкі, драбнення камення і пад.

Кавальскі м.

2. Механічная прылада для апрацоўкі металаў пры дапамозе ціску.

Аўтаматычны м.

3. Спартыўная прылада для кідання: металічнае ядро з тросам.

распе́ў, -пе́ву, м.

1. Працяжны напеў, мелодыя як характэрная рыса спеву.

2. Своеасаблівы прынцып будовы мелодыі, характэрны для старадаўняга царкоўнага спявання.

Р. малітвы.

3. Працяжнае, напеўнае вымаўленне слоў пры чытанні, размове.

Словы ён вымаўляе крыху з распевам.

|| прым. распе́ўны, -ая, -ае.

вы́варат, -у, М -раце, м.

1. Унутраны, левы бок тканіны, адзення.

В. аднабаковага трыкатажу.

2. Становішча, пры якім орган ці яго частка вывернуты ўнутраным бокам наверх (спец.).

В. павек.

3. Тое, што і выварацень.

|| прым. вы́варатны, -ая, -ае (да 2 знач.).

плаксі́вы, -ая, -ае.

1. Які часта плача, заўсёды гатоў плакаць.

Плаксівае дзіця.

2. Такі, які бывае пры плачы, які выражае гатоўнасць плакаць.

П. голас. П. твар.

Гаварыць плаксіва (прысл.).

3. Які любіць скардзіцца, наракаць.

П. чалавек.

|| наз. плаксі́васць, -і, ж.

прасава́ць², -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; незак., што.

Апрацоўваць пры дапамозе прэса, сціскаць.

П. сена.

|| зак. спрасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны і адпрасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.

|| наз. прасава́нне, -я, н. і прасо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

прыго́нны², -ая, -ае.

1. гл. прыгон².

2. Які адносіцца да грамадскага ладу, пры якім памешчык меў права на прымусовую працу, маёмасць і асобу, прымацаваных да зямлі і належачых яму сялян.

Прыгоннае права (грамадскі лад, заснаваны на такім праве памешчыка). Прыгонная гаспадарка.

забі́цца¹, -б’ю́ся, -б’е́шся, -б’е́цца; -б’ёмся, -б’яце́ся, -б’ю́цца; зак.

1. Ударыўшыся, разбіцца насмерць.

З. пры падзенні.

2. Забрацца, схавацца куды-н. (разм.).

З. ў куток.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Закупорыцца, засмеціцца.

Труба забілася пяском.

|| незак. забіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.