Verbum

сарка́зм, ‑у, м.

1. З’едлівая, вострая, злосная насмешка, кпіны. Але адценні смеху надзвычай разнастайныя — ад лёгкага, лагоднага, дабрадушнага гумару да бязлітаснага, спапяляючага сарказму. Усікаў. Пад канец верша іронія саступае месца сарказму — самаму дзейснаму сродку сатырычнага раскрыцця характару. Рагойша.

2. звычайна мн. (сарказмы, ‑аў). З’едлівыя, кплівыя заўвагі. Сыпаць сарказмамі.

[Ад грэч. sarkasmos.]

скі́бка, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.

Памянш. да скіба: невялікі тонкі кавалачак (звычайна хлеба). Складанчыкам адрэзаў [дзед] па скібцы хлеба і па кавалачку сала і падаў сябрам: — Падмацуйцеся, тады з вас і работнікі лепшыя будуць. Рылько. Плуг глыбока ўрэзваўся ў зямлю, кроіў яе на скібкі. Васілевіч.

спрада́ць ​¹, ‑дам, ‑дасі, ‑дасць; ‑дадзім, ‑дасце, ‑дадуць; пр. спрадаў, ‑дала, ‑ло; зак., каго-што.

Прадаць усю маёмасць дарэшты (звычайна па частках). Раней у .. [Якава] была свая хата, зямля, гаспадарка неблагая, але ўсё гэта ён спрадаў, калі жонка захварэла на сухоты. Каліна.

спрада́ць ​², ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да спрасці.

тарэ́ц, ‑рца, м.

1. Папярочны зрэз. Тарэц дошкі. Тарэц палена. // Папярочнае сячэнне, абрэз чаго‑н. Тарэц калоны. Тарэц трубы. // Спец. Бакавая (кароткая) старана будынка, збудавання і пад. Тарэц дома.

2. Кароткі, звычайна шасцігранны брусок для машчэння вуліцы. // Маставая з такіх брускоў. Прытупленыя падковы [каня] коўзалі па гладкім, выслізганым тарцы. Гартны.

траі́цца, троіцца; незак.

1. Раздзяляцца на тры часткі. Канец каната троіцца.

2. Утройвацца, павялічвацца ў тры разы (пра бачныя прадметы). На шырокім тапчане... заблішчэла сякера. Яна дваілася і траілася ў .. вачах [Тамаша]. Бядуля.

3. Зал. да траіць.

•••

Траіцца ў вачах (звычайна безас.) — тое, што і траіцца (у 2 знач.).

фія́л, ‑а, м.

1. У старажытных грэкаў — шырокая неглыбокая чаша з тонкімі сценкамі і злёгку загнутымі ўнутр берагамі. // Уст. паэт. Бакал, кубак. / у перан. ужыв. Фіял нянавісці.

2. звычайна мн. (фія́лы, ‑аў). У архітэктуры — невялікія вежы, увянчаныя высокімі востраканцовымі пірамідамі. Невялікія вежы на фасадзе напамінаюць фіялы бельгійскіх цэркваў. «Помнікі».

хвале́бны, ‑ая, ‑ае.

У якім ёсць пахвала. Хвалебны водзыў. □ У «Чырвоны бор» часта наведваліся работнікі раённай газеты. Яны звычайна заходзілі да старшыні, гутарылі з ім, запісвалі з яго слоў тое, што ім трэба было, і пісалі хвалебныя артыкулы. Сабаленка. Пасля хору хвалебных рэцэнзій узнялася хваля крытыкі і разносаў. «Маладосць».

ці́каць, ‑ае; незак.

Ціха і мерна панукваць (звычайна пра гадзіннік і гадзіннікавы механізм). Будзільнік спакойна цікаў на стале. Гроднеў. Ледзь чутна цікаў гадзіннікавы механізм заведзенай міны. Шамякін. // Утвараць гукі, падобныя да цікання гадзінніка. Ці помніш, сцежка ціхая, Абцасікі вясёлыя? Трывожна сэрца цікае, З тугой гляджу наўкола я. Барадулін.

чыстапро́бны, ‑ая, ‑ае.

Найвышэйшай пробы, найвышэйшай якасці, без дамешак (пра золата, серабро). Чыстапробнае золата. // перан. Іран. Які мае ўсе прыкметы, якасці (звычайна адмоўныя); сапраўдны. Чыстапробны нягоднік. □ [Субяседнік:] — Так і жывём і нікога не баімся, нават самога паліцэйскага, бо ў нас патэнты і мы не хто іншыя, як чыстапробныя бізнесмены. Лынькоў.

шарава́ры, ‑аў; адз. няма.

Доўгія шырокія штаны, сабраныя каля шчыкалатак, якія звычайна мужчыны засоўваюць у боты, а жанчыны носяць навыпуск. Мужчыны носяць шырокія, увабраныя ў боты шаравары, доўгія, ніжэй калена, вышываныя кашулі. Сачанка. // Шырокія спартыўныя штаны (доўгія ці кароткія). Хлопчыку цёпла ў шарсцяным світэры і лыжных шараварах. Шыловіч.

[Перс.]