уздрыгану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Тое, што і уздрыгнуць. Павітаўшыся, Вера Ігнатаўна аж уздрыганула ад стуку, якому адгукнуўся звон шклянак. Пестрак. Экскаватар уздрыгануў, апусціў уніз зубчатую пашчу. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экспе́рт, ‑а, М ‑рце, м.

Спецыяліст для правядзення экспертызы па якому‑н. спрэчнаму ці няяснаму пытанню. [Адвакат:] — Вам [Лабановіч] сапраўды ставяць у віну напісанне адозвы да настаўнікаў. Такое заключэнне далі эксперты. Колас.

[Ад лац. expertus — вопытны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вусёнак ’частка жака; рукаў, па якому рыба заходзіць у жак ці нерат’ (Касп.). Ад ву́сце ’горла ў жаку ці нераце’; параўн. смал. вустёнок ’уваход для рыбы ў вяршу, мярэжу’ (Мат., смал.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

суро́вы, -ая, -ае.

1. Якому не ўласціва паблажлівасць да сябе і іншых; цвёрды, ненахісны; уласцівы такому чалавеку.

С. камандзір.

С. характар.

2. Які не дапускае ніякіх паслабленняў; вельмі строгі; бязлітасны, жорсткі.

Суровая дысцыпліна.

Суровыя меры.

3. Вельмі цяжкі, поўны выпрабаванняў, невыносны.

Суровыя дні вайны.

4. Неспрыяльны для жыцця, халодны.

С. клімат.

Суровая зіма.

|| наз. суро́васць, -і, ж. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фарма́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Пэўная стадыя ў развіцці грамадства, а таксама структура грамадства, уласцівая дадзенай стадыі развіцця, якая характарызуецца ўласцівым толькі ёй спосабам вытворчасці.

2. Сістэма поглядаў, перакананняў, уласцівая якому-н. перыяду грамадскага жыцця.

Чалавек новай фармацыі.

3. Сукупнасць генетычна звязаных горных парод аднаго часу і спосабу ўтварэння (спец.).

|| прым. фармацы́йны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дасье́, нескл., н.

Спец. Збор дакументаў па якому‑н. пытанню, якой‑н. справе; папка з такімі дакументамі. Праз некалькі дзён палкоўніку Малевічу прывезлі пульхнае дасье, заведзенае ў судзе на Берсана. Мехаў.

[Фр. dossier.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаадрачэ́нне, ‑я, н.

Свядомае адмаўленне ад асабістых выгад у імя каго‑, чаго‑н. Скарына — выдатны тып вучонага-гуманіста, якому чужой была афіцыйная царкоўная мараль з яе пропаведдзю самаадрачэння і пакорлівасці. Алексютовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фарто́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Такі, калі бывае ўдача; такі, якому бывае ўдача; удачлівы. Фартовы дзень. Фартовы паляўнічы.

2. Прыгожы. Марыся сапраўды фартовая дзяўчына. Бажко.

3. Спрытны, хвацкі, маладзецкі. Фартовы хлопец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экспазе́, нескл., н.

1. Кароткі змест якога‑н. дакумента, твора і пад.; вытрымка з іх.

2. Кароткае паведамленне прадстаўніка ўрада па якому‑н. пытанню бягучай палітыкі ў парламенце. Выступіць з экспазе.

[Фр. exposé.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пэ́лах ’сполах’ (Жд. 1). Ад полах (гл.), варыянт слова з пераходам о > э пад націскам, параўн. потрахііпэтрахі (гл.); параўн. таксама чаргаванне галосных у крык//крок//крэч ’крык’, якому Асоўскі (Stud. slawist., 159) прыпісвае праславянскі характар.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)